مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی آزمایشگاهی آبشستگی پاییندست سرریز کلید پیانویی
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	چاله آبشستگی، سرریز کلید پیانویی، عدد فرود، عمق آب، مطالعه آزمایشگاهی
چکیده	چکیده1 سابقه و هدف: سرریزها سازههای هیدرولیکی ساده و پرکاربردی در انتقال آب و کانالهای آبیاری و زهکشی هستند که برای اندازهگیری میزان جریان، عبور آب اضافی ناشی از سیلاب سدها و کنترل سطح آب مخزن استفاده میشوند. سرریزهای کلید پیانویی شکل جدیدی از سرریزهای با تاج طولانی هستند که میتوانند با ایجاد طول بیشینه تاج سرریز در عرض محدود به عبور بهتر جریان کمک کنند. این سازهها با شکل جدیدی از تاج سرریز، با کارآیی بالا سازههای اقتصادی هستند. بهدلیل مزیتهای این سرریز لزوم مطالعه و پژوهش روی آبشستگی پاییندست این سرریز احساس میشود. آبشستگی در مجاورت سازه میتواند تأثیر مستقیمی بر پایداری سازه داشته باشد. به همین دلیل، پیشبینی شکل و ابعاد حفره آبشستگی در پاییندست این سازهها مورد توجه پژوهشگران بوده است. در این پژوهش آبشستگی پاییندست سرریز کلید پیانویی مورد مطالعه قرار گرفته است. مواد و روشها: برای مطالعه آبشستگی در پاییندست سرریزهای کلید پیانویی، از دو مدل فیزیکی با 5و 9کلید از این نوع سرریز برای انجام آزمایشهایی تحت شرایط هیدرولیکی مختلف استفاده شده است. آزمایشها در فلومی به طول 10متر و عرض و ارتفاع 50سانتیمتر انجام شده است. همچنین برای مقایسه میزان آبشستگی در سرریزهای کلید پیانویی نسبت به سرریزهای خطی، آبشستگی پاییندست یک مدل سرریز لبهتیز با ارتفاع 20سانتیمتر و عرض 50سانتیمتر بهازای شرایط هیدرولیکی متناظر با سرریزهای کلید پیانویی نیز مطالعه شده است. بعد از برقراری تعادل، میزان آبشستگی در پاییندست این سرریزها موردبررسی قرار گرفته است. با استفاده از عمقسنج نقطهای با دقت یک میلیمتر که در بالای کانال نصب شده، ابعاد چاله فرسایشی اندازهگیری شده است. بررسی تأثیر عدد فرود ذره بر روی میزان حداکثر عمق آبشستگی و محل وقوع آن موردمطالعه قرار گرفته است. یافتهها: نتایج نشان میدهد که در سرریزهای کلید پیانویی با افزایش طول مؤثر سرریز، عمق آب روی سرریز کاهشیافته و با کاهش سرعت برخورد جریان با بستر پاییندست سرریز مقدار عمق آبشستگی نیز کاهش مییابد. پروفیل آبشستگی در عرض کانال متغیر و بهصورت سهبعدی میباشد. نرخ افزایش عمق حفره وابسته به تعداد s.gohari@basu.ac.ir :* مسئول مکاتبهنشریه پژوهشهای حفاظت آب و خاک جلد ) ،(26شماره )1398 (1 92 کلیدهای سرریز نیز میباشد، یعنی بهازای یک عدد فرود ثابت و عمق پایاب ثاب
پژوهشگران	فریبا احمدی دهرشید (نفر اول)، سعید گوهری (نفر دوم)