مشخصات پژوهش

عنوان	تأثیر شوری و کم آبیاری بر توزیع یونی در بافتهای مختلف ارقام گندم نان (Triticum aestivum L.)
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	تعرق، رژیمهای آبیاری، شاخص بهره وری آب، غلظت سدیم
چکیده	گیاهان اغلب در مناطق خشک و نیمهخشک در معرض شوری و کمبود رطوبت قرار میگیرند. شوری و کمبود رطوبت خاک از طریق کاهش پتانسیل آب خاک موجب اختلال در قابلیت تولید گیاهان زراعی میشوند. در این پژوهش توزیع یونی و شاخص بهرهوری آب دو رقم گندم نان (ارگ و تجن) متفاوت ازلحاظ تجمع سدیم در رژیمهای مختلف آبیاری (آبیاری کامل، 85 و 70 درصد نیاز آبی) و سطوح متفاوت شوری (صفر و 150 میلیمولار کلرید سدیم) در آزمایشی گلخانهای مورد ارزیابی قرار گرفتند. در تیمار شوری، غلظت سدیم و پتاسیم بافتهای مختلف رقم ارگ به ترتیب به مقدار 24 و 10 درصد بیشتر از رقم تجن بود. تحت شرایط شوری، کمآبیاری موجب کاهش غلظت سدیم در همه بافتها (36 درصد) گردید. جذب سدیم توسط ریشه هر دو رقم تحت شرایط شوری، مشابه اما غلظت آن در بافتهای هوایی رقم تجن کمتر بود. در تیمار تنش شوری، غلظت پتاسیم در بافتها تحت تأثیر کمآبیاری تغییری از خود نشان نداد. رقم ارگ تحت تیمار شوری دارای غلظت بالاتری از پتاسیم در پهنک برگ پرچم (51 درصد) بوده و نسبت پتاسیم به سدیم آن نسبت به رقم تجن (46 درصد) بیشتر شد. تیمار شوری موجب کاهش عملکرد دانه (34 درصد) و شاخص بهرهوری آب (32 درصد) گردید و تحت این شرایط، رقم تجن از این لحاظ کاهش بیشتری از خود نشان داد. به نظر میرسد کاهش کمتر شاخص بهرهوری آب ناشی از تنش شوری در رقم ارگ، به دلیل تحمل بیشتر بافتها نسبت به سدیم باشد؛ بنابراین توسعه ارقامی با خصوصیات مذکور در اراضی شور و یا مناطقی با کیفیت پایین آب آبیاری و دارای محدودیت آب، میتواند موجب بهبود شاخص بهرهوری آب گردد.
پژوهشگران	وحید اطلسی پاک (نفر اول)، امید بهمنی (نفر دوم)، سمیرا افشین نیک (نفر سوم)