مشخصات پژوهش

عنوان	مطالعه ی حقوقی –اجتماعی ازدواج کودکان در ایران
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	کودک،ازدواج ، ازدواج کودکان ،ولایت در ازدواج،مصلحت
چکیده	اگرچه در دهه های اخیر ایران نیز مانند بسیاری از کشورهای جهان با افزایش نسبی سن ازدواج روبه رو است ،لیکن برخی آمارها حاکی از وقوع ازدواج کودکان است. از آن جا که ازدواج موفق غالباً نیازمند رسیدن به حدی از بلوغ جسمی و فکری است ،این سوال اساسی به وجود می آید آیا ازدواجی که در سنین کودکی و قبل از کسب توانایی های لازم واقع می شود از منظر حقوقی و اجتماعی توجیه پذیر هست یا خیر؟از بعد حقوقی هرچند ماده ی 1041ق.م ازدواج کودکان را به دلیل وجود سوابق فقهی ولایت درنکاح کودکان پذیرفته است،لیکن چنین پذیرشی را به اثبات مصلحت در دادگاه منوط گردانیده است ؛مصلحت نیز امور از موضوعی است و مفهوم ثابتی ندارد، لذا برای احراز آن باید به عرف جامعه مراجعه شود. در جامعه ی کنونی ایران به دلیل تغییرات اجتماعی و فرهنگی از قبیل پذیرش ازدواج های با انتخاب آزاد از یک سو و آشکار شدن پیامد های ازدواج کودکان از سوی دیگر ،احراز مصلحت اگرغیر ممکن نباشد حداقل بسیار دشوار است؛به عبارتی می توان گفت موضوع مصلحت تغییر یافته است و در پی آن لازم است جهت تناسب بین حکم و موضوع ،حکم جواز ازدواج کودکان به ممنوعیت تغییر یابد.از بعد اجتماعی نیز هرچند عواملی مانند آداب و رسوم قومی ،عوامل فرهنگی و غیره ، در برخی موارد موجب وقوع ازدواج کودکان می شود،لیکن به دلیل این که امروزه آسیب های اجتماعی ازدواج کودکان به اثبات رسیده است ،چنین ازدواج هایی اغلب مورد تأیید جامعه شناسان نیست. لذا پیشنهاد می گردد ازدواج کودکان از سوی قانون گذار به صراحت ممنوع گردد و برای تخطی از آن ضمانت اجرای کیفری و مدنی مناسب در نظر گرفته شود یا حداقل معیارهای غالب مصلحت مانند کفویت عرفی زوجین مشخص گردد و تیم متخصص اعم از روان شناسان و مددکاران اجتماعی قضات را در احراز مصلحت یاری نمایند.
پژوهشگران	بیژن حاجی عزیزی (استاد راهنما)، معصومه غلامی (دانشجو)