مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی وضعیت استفاده از فضای مجازی و تأثیرات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن در استان همدان
نوع پژوهش	جذب گرنت
کلیدواژه‌ها	فضای مجازی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، همدان، اینترنت
چکیده	این پژوهش با هدف بررسی وضعیت استفاده از فضای مجازی و تأثیر آن بر مسائل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی استان همدان انجام شد. روش پژوهش حاضر آمیخته بود و از بین انواع طرح های پژوهش آمیخته از طرح اکتشافی متوالی استفاده شد. جامعه مورد مطالعه در بخش کمی، شامل شهروندان استان همدان بود که از جامعه آماری 400 نفر به شیوه تصادفی طبقه ای دووجهی به عنوان نمونه انتخاب شدند. جامعه ی آماری بخش کیفی، صاحبنظران در حوزه ی اجتماعی، فرهنگی و اجتماعی استان همدان و نیز کلیه اسناد و متون مربوط به موضوع پژوهش بود. ابزار گردآوری داده ها در بخش کمی، پرسشنامه و در بخش کیفی از مصاحبه ی نیمه ساختارمند استفاده شد. بررسی روایی پرسشنامه با نظر متخصصان و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بدست آمد که مشخص شد آزمون از روایی و پایایی لازم برخوردار می باشد. نتایج حاصل از این پژوهش در بخش کیفی پس از تحلیل داده ها منجر به شناسایی 18 مقوله شامل 6 مقوله در بعد فرهنگی، 6 مقوله در بعد اجتماعی و 6 مقوله در بعد سیاسی گردید. یافته های پژوهش نشان داد، بیشترین استفاده ی شهروندان همدان از فضای مجازی از نظر کمیت به منظور تفریح و سرگرمی و بعد از آن به ترتیب یادگیری، ارتباط، و فعالیت های تجاری و اقتصادی است. از نظر نوع استفاده نیز ابتدا ارتباط و به ترتیب بعد از آن سرگرمی، یادگیری و فعالیت های تجاری و اقتصادی است. در ادامه نتایج پژوهش نشان داد، تأثیر فضای مجازی بر سه مقوله از مسائل فرهنگی شامل انسجام خانواده؛ باورهای مذهبی و حجاب؛ و سبک زندگی منفی؛ اما بر سه مقوله ی دیگر بعد فرهنگی شامل: هویت؛ آگاهی های فرهنگی؛ و همگرایی فرهنگی مثبت است. همچنین مشخص شد تأثیر فضای مجازی بر سه مقوله از مسائل اجتماعی شامل امنیت و سلامت اجتماعی؛ آگاهی های شهروندی؛ و تقابل سنت و مدرنیته منفی؛ اما بر سه مقوله ی دیگر بعد اجتماعی شامل اخلاق اجتماعی؛ همبستگی ملی؛ و مسئولیت پذیری اجتماعی مثبت است. در خصوص مسائل سیاسی نیز مشخص شد فضای مجازی بر هر شش مقوله ی بعد سیاسی شامل بینش و آگاهی های سیاسی؛ مشارکت سیاسی؛ اعتماد سیاسی؛ انسجام دولت و ملت؛ تعاملات سیاسی؛ و مطالبات سیاسی تأثیر مثبت داشته است.
پژوهشگران	مریم پورجمشیدی (نفر اول)، افشین افضلی (نفر دوم)، اکبر مومنی راد (نفر سوم)، سیدرسول عمادی (نفر چهارم)