مشخصات پژوهش

عنوان	تنش خشکی تهدیدی برای امنیت غذایی در ایران و کشورهای در حال توسعه
نوع پژوهش	مقاله ارائه شده کنفرانسی
کلیدواژه‌ها	امنیت غذا، سلامت غذا، تنش رطوبتی، گندم نان، پروتئومیک و الکتروفورز دو بعدی، مالدی تاف تاف
چکیده	امروزه تامین غذا و سلامت آن دو مساله اساسی و بسیار پیچیده در جوامع بشری بوده، تضمین کننده بقاء و توسعه پایدار در کشورهای در حال توسعه میباشند. در حال حاضر، بحران تامین آب مهمترین بحران اکولوژیکی دنیا است که این بحران تهدید اساسی برای امنیت غذایی در سراسر جهان، بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک منجمله ایران، میباشد. در این راستا، کشورهایی که زودتر این بحران اکولوژیکی را کنترل کنند و با آن سازگار شوند، آیندهای مطمئنتر و روشنتر برای امنیت غذایی خود خواهند داشت. از بین محصولات زراعی، گندم بهعنوان مهمترین محصول استراتژیک در جهان، نقش عمدهای در تامین امنیت غذایی در کشورهای در حال پیشرفت و بویژه در ایران بازی میکند. این محصول نقش مستقیمی در استقلال کشورها داشته، ابزاری سیاسی جهت فشار به کشورهای در حال توسعه میباشد. مهمترین هدف این پژوهش، شناسایی پروتئینها و مسیرهای ژنتیکی دخیل در تحمل به تنش رطوبتی در گیاه استراتژیک گندم از طریق روش کارآمد پروتئومیک و ارائه یک راهکاری علمی جهت بهبود امنیت غذایی از طریق بهنژادی این محصول در ایران است. جهت نیل به این هدف، اثر تنش رطوبتی القایی بر پروفایل پروتئینی در رقم متحمل به تنش رطوبتی پیشگام در طی دو سال ارزیابی شد. تنش رطوبتی در مرحله دو برگی و بهصورت 54 درصد ظرفیت زراعی )گلدانی( خاک اعمال شد. نمونههای برگ پرچم در مرحله شروع سنبلهدهی برداشت شدند و تغییرات القاء شده بر روی پروتئوم از طریق الکتروفورز دوبعدی مورد بررسی قرار گرفت. از بین 263 لکه پروتئینی ظاهر شده در ژلهای دوبعدی، 33 لکه پروتئینی، تغییر بیان معنیداری نشان دادند. بهطوریکه در شرایط تنش رطوبتی، 23 لکه افزایش بیان و 11 لکه کاهش بیان داشتند. از میان این لکههای پروتئینی، 11 لکه با تغییر بیان بالاتر )حداقل دوبرابر(، از طریق MALDI TOF/TOF شناسایی شدند و از نظر عملکرد، در 6 دسته طبقهبندی شدند. بهطور کلی با شناسایی مسیرهای ژنتیکی دخیل در تحمل به تنش رطوبتی، گامی اساسی در تولید و معرفی ارقام متحمل به تنش رطوبتی برداشته میشود که این امر منجر به تامین پایدار غذا در دنیا، بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان، منجمله ایران خواهد شد.
پژوهشگران	سیدسعید موسوی (نفر اول)، مریم نظری رباطی (نفر دوم)، محمود ملکی (نفر سوم)