مشخصات پژوهش

عنوان	تاثیر ویژگیهای فیزیکی سطح زمین بر شدت تابش خالص دریافتی آن (مطالعه موردی: ایستگاه هواشناسی دانشگاه بوعلی سینا)
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	شدت تابش خالص، آلبیدوی سطح، رطوبت خاک، پوشش های گیاهی، میزان ابرناکی
چکیده	تابش خالص از جمله فراسنج های مهم در علم هواشناسی کشاورزی محسوب می شود که اندازه گیری آن در تعیین شار حرارتی خاک، رشد گیاهان و همچنین شدت تبخیر و تعرق نقش بسیار مهمی دارد. تابش خالص عبارت است از: تفاوت بین شارهای تابش ورودی و خروجی در طول موجهای بلند و کوتاه. اندازه گیری مستقیم این فراسنج که توسط دستگاه های سنجنده صورت می گیرد با مشکلات واسنجی و هزینه های سنگین همراه است. بنابراین، تابش خالص اغلب با استفاده از معادلات نیمه تجربی تخمین زده می شود که براساس تابش طول موج کوتاه خورشیدی، فشار بخارآب و دمای هوا پایه گذاری شده اند. هریک از این روابط برای اقلیم های مشخصی تعیین شده اند و ممکن است برای دیگر اقلیم ها تخمین مناسبی نداشته باشند. از این رو در این پژوهش سعی شد تا با استفاده از دستگاه سنجنده ی تابش خالص متعلق به ایستگاه هواشناسی دانشگاه بوعلی سینا، اثر برخی از ویژگیهای فیزیکی سطح زمین بر شدت تابش خالص دریافتی در دو ارتفاع 100 و 140 سانتیمتری مورد بررسی قرار گیرد. در طول مدت آزمایش که از تاریخ 02/09/1396 شروع شده و در تاریخ 01/11/1397 خاتمه یافت، از تعدادی پوشش طبیعی و مصنوعی با رنگ های مختلف استفاده شد. تغییرات تابش خالص دریافتی و آلبیدوی سطحی هرکدام از پوشش ها در شرایط جوی و رطوبتی متفاوت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان می دهد که تابش خالص دریافتی با رطوبت سطح رابطه ی مستقیم و با ابرناکی و سپیدایی سطح (آلبیدو)، رابطه ی معکوس دارد. به طوری که پوشش هایی با رنگ روشن از میانگن آلبیدوی بالاتری نسبت به پوشش های تیره تر برخوردارند. علاوه بر این، آلبیدوی ثبت شده توسط دستگاه سنجنده به ارتفاع حسگرها تا سطح نیز بستگی دارد، به طوری که هرچه حسگرها در ارتفاع کمتری از سطح قرار گیرند، آلبیدوی ثبت شده افزایش و تابش خالص دریافتی کاهش می یابد.
پژوهشگران	علی اکبر سبزی پرور (استاد راهنما)، شهاب سوسنی عین القاصی (دانشجو)