عنوان
|
ارزیابی اراضی بر اساس تجزیه ی رقومی زمین با استفاده از مدل سازی برخی خصوصیات ریخت سنجی و شاخص رُسوب در حوضه آبریز صالح آباد استان همدان
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
کلیدواژهها
|
ارزیابی اراضی، حوضه آبریز، شاخص رسوب، عوامل ریخت سنجی زمین، تجزیه رقومی زمین، مدل رقومی زمین
|
چکیده
|
ارزیابی اراضی شامل پنج بخش اقلیم، هیدرولوژی، پستی و بلندی، خاک و پوشش گیاهی می باشد. بخش مهمی از مسائل آب و خاک بر عهده چرخه هیدرولوژی منطقه و وضعیت رسوب گذاری در حوضه آبریز می باشد، لیکن به دلیل کمبود ایستگاه های هیدرومتری در سرتاسر شبکه حوضه آبریز، اطلاعات کافی از وضعیت رسوب گذاری وجود ندارد. در این راستا ارزیابی اراضی بر اساس تجزیه ی رقومی زمین (DTA)و با استفاده از مدل سازی رقومی زمین (DTM) می تواند این کمبود اطلاعات را در سرتاسر یک حوضه آبریز جبران کند. در این پژوهش حوضه آبریز صالح آباد همدان انتخاب شد. پس از تهیه ی نقشه ی DEM با قدرت تفکیک مکانی مطلوب و رقومی کردن نقشه توپوگرافی، محدوده حوضه آبریز صالح آباد ترسیم شد. سپس مقادیر برخی عوامل ریخت سنجی زمین هم چون ارتفاع پایین دست آبراهه، شیب و طول کلی آبراهه، شیب و طول آبراهه مستقیم، پیچ و خم آبراهه و ضریب اُفت آبراهه به همراه شاخص رسوب SPI)، STI و (WI برای چهار رتبه در بخش DEM-hydro processنرم افزار ILWIS 3.3 رتبه بندی گشت (1080 داده). در آمار گُسسته، نقشه های رقومی عوامل ریخت سنجی زمین به روش میانگین متحرّک محاسبه و ترسیم شد. نتایج نقشه های عوامل ریخت سنجی زمین نشان داد که به طور کلی از ارتفاعات به سمت نواحی پست، شاخص قدرت جریان رواناب و انتقال رسوب افزایش پیدا می کند. در آمار پیوسته، به وسیله مدل رگرسیون کامل روابط بین شاخص رسوب و عوامل ریخت سنجی زمین برازش گشت. برای معنی دار شدن مدل ها دبی رواناب و رسوب جزئی محاسبه و پیشنهاد شد. نتایج به دست آمده از مدل ها نشان داد که پس از دبی رواناب و رسوب جزئی، مهم ترین عوامل ریخت سنجی زمین به ترتیب شیب کلی آبراهه، ضریب اُفت آبراهه، شیب آبراهه مستقیم، طول آبراهه مستقیم، طول کلی آبراهه، پیچ و خم آبراهه و ارتفاع پایین دست آبراهه، است. در مناطق کوهستانی به دلیل افزایش شیب و سرعت رواناب و هم چنین کاهش سطح مقطع آبراهه (رتبه)، قدرت جریان رواناب (حجم سیلاب) کم می گردد و میزان انتقال رسوب کاهش می یابد. در مناطق پست و هموار حوضه به علّت کاهش شیب و سرعت رواناب و هم چنین افزایش سطح مقطع آبراهه (رتبه)، قدرت جریان رواناب زیاد می گردد و میزان انتقال رسوب افزایش می یابد. در این راستا روستای وهنان، حصار قره باغی و درّه غول شامل مناطقی بود که در پایین دست ارتفاعات در نواحی مرتفع قرار داشت،
|
پژوهشگران
|
سعید فراست (استاد راهنما)، نسیم تابه زر (دانشجو)، محسن شکل آبادی (استاد مشاور)، محمد اسدی (استاد مشاور)
|