مشخصات پژوهش

عنوان	پاسخ برخی شاخص های کیفیت خاک و عملکرد محصول به مدیریت تلفیقی خاک ورزی و گیاه پوششی در زراعت کدو تخمه کاغذی
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	بخش های کربن آلی، خاکورزی حفاظتی ،کشاورزی پایدار، همدان
چکیده	به منظور بررسی اثر میان مدت سیستم های مختلف خاک ورزی و گیاه پوششی خلر بر کیفیت خاک و علمکرد کدو، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در یک دوره ی چهار ساله (1393-1390) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا همدان اجرا گردید. فاکتور خاک ورزی در سه سطح شامل NT: بدون خاک ورزی (کاشت مستقیم بذر در زمین زراعی)، MT: خاک ورزی کمینه (شخم با چیزل + دیسک) و CT: خاک ورزی مرسوم (شخم با گاوآهن برگردان دار + دیسک)؛ و فاکتور گیاه پوششی در دو سطح شامل C1: گیاه پوششی لگوم (خلر) و C0: بدون گیاه پوششی بودند. نتایج نشان داد شاخص های کربن آلی کل، کربن فعال، تنفس پایه، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (MWD)، کربن خاکدانه ای، جرم مخصوص ظاهری، تخلخل و همچنین عملکرد دانه کدو به طور معنی داری تحت تأثیر گیاه پوششی و خاک ورزی قرار گرفتند. مقدار کربن آلی خاک از 4/0 درصد در تیمار CT-C0 به حدود 7/0 درصد در تیمار NT-C1 افزایش داشت. در اکثر شاخص ها، بین خاک ورزی کمینه و بی خاک ورزی تفاوت معنی داری مشاهده نشد، مثلا بیشترین مقدار MWD (14/2 میلی متر) در تیمار NT-C1 مشاهده شد که با تیمار MT-C1 (56/1 میلی متر) تفاوت معنی داری نداشت؛ کم ترین مقدار این شاخص (48/0 میلی متر) در CT-C0 به دست آمد. همچنین بیشترین عملکرد دانه کدو تخمه کاغذی (g/m2 0/142) در تیمار MT-C1 به دست آمد که تفاوت معنی داری با تیمار NT-C1 نداشت و کمترین عملکرد دانه کدو (g/m2 3/115) در تیمار خاک ورزی مرسوم بدون گیاه پوششی مشاهده شد، اما با تیمارهای NT-C0، MT-C0 و CT-C1 در یک گروه آماری قرار گرفت. در نهایت، تیمار MT-C1 از نظر بهبود عملکرد گیاه و خصوصیات مختلف کیفیت خاک بهتر از تیمارهای دیگر بود اما تفاوت معنی داری با NT-C1 نداشت، به همین دلیل تیمارهای خاک ورزی های حفاظتی همراه با گیاه پوششی خلر به عنوان مناسب ترین رویکرد مدیریتی در بهبود خصوصیات کیفیت خاک و عملکرد گیاهی معرفی می شوند.
پژوهشگران	اسماعیل اسفندیاری اخلاص (نفر اول)، محسن نائل (نفر دوم)، محسن شکل آبادی (نفر سوم)، جواد حمزه ئی (نفر چهارم)، علی اکبر صفری سنجانی (نفر پنجم)