مشخصات پژوهش

صفحه نخست /گفتمان سیاست جنایی ویکتور ...
عنوان گفتمان سیاست جنایی ویکتور هوگو در «آخرین روزِ یک محکوم»
نوع پژوهش مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها تحلیل محتوا، سیاست جنایی، تعاملات جنایی، جرم شناسی ادبی، سیاست کیفری مدارا
چکیده اثرِ «آخرین روز یک محکوم» داستانِ محکومی را به تصویر می کشد که شش هفته به اجرای حکم اعدامش زمان دارد. ویکتور هوگو به نقل از محکوم و در ورای این روایت، با تمرکز بر نهادهای عدالت کیفری سده نوزدهم، به تشریح فضای کیفری حاکم بر فرانسه پرداخته است. وی در این کتاب به چشم اندازهای سیاست جنایی و تعامل آن با سایر یافته های علوم جنایی نظر انداخته و همچون دیگر آثارش عدالت کیفری زمان خود را نشانه می گیرد. هوگو در «آخرین روز یک محکوم» افق های گوناگونی از این مفاهیم را با هدف تبیین و توضیح ساختار مشخصی از سیاست جنایی در قالب داستانی مستندگونه به مخاطب ارائه می نماید. نمادها و نشانه هایی که او عرضه می کند، بیشتر بیان این واقعیت است که بزه کاری ریشه در بزه دیدگی دارد و فرد در نبود پایگاه اجتماعی و فرایند برچسب-زنی و ساختار معیوب سیاست جنایی لاجرم به سمت ارتکاب بزه متمایل می شود. با رمزگشایی از اثرِ «آخرین روز یک محکوم» می توان گفت، مضامین و رویکردهای سیاست جنایی و جرم شناسی و نیز بررسی علل محیطی جرم و میزان سازگاری نهادهای قضایی با جامعه و مهم تر از همه کیفر اعدام و اجرای علنی آن دغدغه های اصلی هوگو می باشند. با کندوکاو در اثر مذکور و دیگر آثار ادبی، این باور شکل می گیرد که رویکرد جرم شناسی به جرم، خوانش ادبیاتی نیز دارد و نویسندگان و شاعران به نوبۀ خود در تحول جرم شناسی و سیاست جنایی اثرگذار بوده و هستند و بعید نیست در آینده نزدیک بتوان از رشته ای به نام جرم شناسی ادبی سخن گفت.
پژوهشگران هادی رستمی (نفر اول)، سید حسن جعفریان (نفر دوم)