|
عنوان
|
بررسی تنوع سیتوژنتیکی در برخی از نمونه های گیاه زوفا officinalis) Hyssopus)
|
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
|
کلیدواژه‌ها
|
Hyssopus officinalis ، طول کروموزوم، کاریوتایپ، سیتوژنتیک، شاخص های تقارن
|
|
چکیده
|
زوفا با نام علمی Hyssopus officinalis از خانواده ی نعناعیان بوده و از دیرباز به عنوان گیاه دارویی و نوشابه ای مورد استفاده قرار می گرفته است. در این تحقیق بررسی های سیتوژنتیکی شامل شمارش کروموزومی، اندازه ی کروموزوم، حجم کروموزوم، طول کروماتین و محاسبه ی شاخص های تقارن A2(عدم تقارن بین کروموزومی)، CVcl(ضریب تغییرات طول کروموزوم)، Rec(تشابه اندازه ی کروموزومی)، S(شاخص تقارن) و DRL(اختلاف دامنه ی طول نسبی) بر روی 20 نمونه مختلف از گیاه دارویی زوفا مربوط به مناطق مختلف ایران و اروپا (لهستان، آلمان، ایتالیا، مجارستان و سوئیس) انجام گرفت. در این مطالعه تجزیه ی صفات در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اختلاف معنی داری بین نمونه های مختلف وجود ندارد؛ که نشان دهنده ی عدم تفاوت بین نمونه های بومی ایران و اروپاست. همبستگی بین صفات مختلف مورد بررسی قرار گرفت بطوریکه شاخص های CVcl و Rec، تشابه اندازه ی کروموزومی و طول کروموزوم، طول کروموزوم و حجم کروموزوم با هم همبستگی مثبت و معنی داری داشتند. همچنین نتایج تجزیه به مؤلفه های اصلی برای صفات مورد مطالعه نشان داد که بیش از 86 درصد از واریانس کل داده ها به واسطه سه مؤلفه اول توجیه می شود. تجزیه خوشه ای، نمونه ها را در چهار گروه دسته بندی کرد که خوشه ی چهارم فقط دارای نمونه های ایرانی است(تبریز و مشهد). با توجه به فاصله ی مرکز خوشه ها، تلاقی نمونه های موجود در خوشه های سوم و چهارم برای ایجاد تنوع سیتوژنتیکی در نسل های بعدی مفید به نظر می رسد. علاوه بر این همه ی نمونه های مورد ارزیابی دارای 2n=2x=12 کروموزوم بودند و هیچ اختلافی از نظر سطح پلوئیدی نداشتند. میانگین طول کلی کروموزوم و میانگین حجم کروموزوم در نمونه های مورد مطالعه به ترتیب 15/1 میکرومتر و 25/0 میکرومتر مکعب بود. نمونه تبریز شامل بلندترین و نمونه های 502236(لهستان)، یزد و H5 (آلمان)دارای کوتاه ترین طول کروموزوم بودند. مقایسه ی شاخص های تقارن نشان داد نمونه های 502229 (پوزنان) و مشهد به ترتیب نامتقارن ترین و متقارن ترین کاریوتایپ را داشتند.
|
|
پژوهشگران
|
امیرحسین کشت کار (استاد راهنما)، وحید حاجیلو (دانشجو)، قاسم کریم زاده (استاد مشاور)
|