مشخصات پژوهش

عنوان	تأملی در چند واژه از کتاب فرخ نامه
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	فرخ نامه- فرهنگ- تصحیح- لغت
چکیده	کتاب ارجمندِ فرخ نامه جمالی که حدود (580 ه. ق.) تدوین شده، گنجینه ای است از لغات کهن فارسی. فرخ نامه به این سبب که از کتاب های گونه گون به گزین و گردآوری شده، در اصل، عصارۀ برخی کتاب های کهن و قدیمیِ از دست رفته است. شاید بتوان گفت آنچه بیش از همه به این کتاب ارزش و اعتبار می بخشد، فصل فرهنگ لغات پهلوی این کتاب است که حدود 350 واژۀ فارسی در این بخش، نخست فهرست شده و سپس به ترتیب معنی شده است. همین فصل کتاب، بعد از لغت فرس اسدی طوسی، از کهن ترین فرهنگ های فارسی است که به احتمال قوی تماماً از روی فرهنگ یا فرهنگ های کهنِ قبلی که امروزه از میان رفته اند، رونویسی شده است. این فصل از کتاب به دلایل بسیار دستخوش تصحیف و خوانش های نادرست شده است که بخشی از آن متوجۀ مصحح دانشمند این کتاب بوده و بخش دیگری نیز متوجۀ گردآورندۀ کتاب و کاتبانِ دستنویس ها بوده است. چون کتاب فرخ نامه دائرۀ-المعارف گونه است، به ناچار از روی کتاب هایی که نویسنده در دست داشته رونویسی شده و خودِ نویسنده در موارد متعدد نیز در خوانشِ نسخه های خطی دچار لغزش شده است. این خطا و لغزش می تواند بیش از همه در همین فصل لغات پهلوی کتاب رخ داده باشد؛ به این سبب که معمولاً لغویان از فرهنگ های پیش از خود نیز بهره می گرفته اند و ناگزیر بسیاری خطاها و تصحیف ها و بدخوانی های فرهنگ های پیش از خود را به فرهنگ خود وارد می کرده اند. در این تحقیق به تصحیح قیاسی برخی از همین لغت های فرخ نامه پرداخته شده و برای تصحیح بعضی واژه های این کتاب پیشنهادهایی داده شده است.
پژوهشگران	مجید منصوری (نفر اول)