مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی تحولات ژئوشیمیایی-فلززایی سنگ های آذرین منطقه آق درق (شمال اهر) و ارتباط آن با رخداد عناصر Cu−Au±W
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	ژئوشیمی-فلززایی، توده های نفوذی تأخیری پتاسیم بالا، راهبرد اکتشافی، زون اهر-ارسباران، آق درق
چکیده	منطقه آق درق (شمال اهر) در زون اهر-ارسباران به عنوان یکی از مناطق مستعد کانی سازی شناخته می شود که طی اکتشافات رسوبات آبراهه ای و کانی سنگین، نشانه هایی از عناصر تنگستن، مس و طلا در آن گزارش شده است. سه رخداد معدنی چندفلزی شامل کانه زایی استوک ورک-انتشاری مس چوپانلار (میزبان کوارتزمونزونیت Omz)، کانه زایی رگه ای مس-طلا±تنگستن آیران گلی (میزبان گرانودیوریت Og) و اسکارن آهن±مس گودال (بین واحد کوارتزمونزونیت و سنگ های کربناته متبلور)، در منطقه تشخیص داده شد. از لحاظ شیمیایی، گرانیتوئیدهای متاآلومین میزبان کانه زایی در منطقه آق درق دارای ماهیت اکسیدان، متعلق به تیپ I و جزء سری های ماگمایی پتاسیم بالا تا شوشونیتی هستند. این توده ها دارای محتوای SiO2 بین 5/63 تا wt% 6/67، Al2O3 بین 14 تا wt% 5/16 و نسبت K2O/Na2O بین 5/0 تا 8/1 می باشند. غنی شدگی LILE در مقابل تهی شدگی نسبی HFSE و HREE در گرانیتوئیدها و دایک های منطقه، ناشی از عملکرد تبادلات سیال-مذاب مرتبط با جایگاه های زمین ساختی فرورانش است. با تأثیر از تحولات ماگمایی، نوعی گذار شیمیایی در توده های نفوذی منطقه آق درق مشاهده می شود که طی آن واحد گرانودیوریت (Og) از یک فاز ماگمایی نخستین با نسبت پایین K/Na و Fe2O3/FeO منشأ گرفته و پس از آن واحد کوارتزمونزونیت (Omz) بصورت یک فاز تأخیری غنی از پتاسیم (K/Na>1) و اکسیدان (Fe2O3/FeO>1) در منطقه تکوین یافته است. بنظر می رسد محتوای بالای عناصر فرار در ماگمای غنی از پتاسیم و اکسیژن بالا ناشی از اشباع شدگی آب و درجه پایین تبلور در واحد سنگی کوارتزمونزونیت انجام شده که سازگار با رخداد مجموعه عناصر Cu−Au±W در مجموعه نفوذی آق درق است. از آنجایی که طبق شواهد زمین شناسی صحرایی و ژئوشیمیایی-فلززایی، رخداد کانه زایی در منطقه آق درق اغلب در ارتباط با استوک های کوارتزمونزونیت تأخیری شکل گرفته، لذا می توان گفت شناسایی دقیق این توده ها و دایک های پتاسیم بالای وابسته به آنها می تواند به عنوان یک راهبرد اکتشافی نقش مؤثری در پیشبرد عملیات های اکتشافی و بویژه انتخاب نقاط حفاری در مجموعه نفوذی شیورداغ و در پی آن زون فلززایی اهر-ارسباران داشته باشد.
پژوهشگران	حیدر اصغرزاده اصل (نفر اول)، ابراهیم طالع فاضل (نفر دوم)، بهزاد مهرابی (نفر سوم)، فریبرز مسعودی (نفر چهارم)