مشخصات پژوهش

عنوان	تحقیق در مبانی و روش تفسیری "نفحات الرحمن فی تفسیر القران" محمد نهاوندی
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	مبانی، روش تفسیری، شیخ محمد، نفحات الرحمن فی تفسیر القرآن
چکیده	روش شناسی تفاسیر در مطالعات جدید قرآنی از اهمیت بالایی برخوردار است. چرا که معیاری است برای تشخیص صحّت تفاسیر قرآن؛ از طرفی توجه به روش شناسی تفاسیر، موجب طبقه بندی آن ها می شود. و طریقه فهم و دست یابی به انواع تفاسیر را ساده می کند. در این پایان نامه، مبانی و روش تفسیری « نفحات الرحمن فی تفسیر القرآن» اثر شیخ محمد نهاوندی که به تفسیر کل قرآن کریم پرداخته است، مورد بررسی و پژوهش قرار می گیرد هدف اصلی نگارش این تفسیر، ارائه تفسیری همگان فهم، برای عموم مردم می باشد. به طوری که ایشان، تفسیر خود را به دو زبان عربی و فارسی به نگارش درآورده است؛ ایشان در متن فارسی تفسیر، با نثری روان و ساده و بی تکلّف به شرح آیات می پردازد و در متن عربی تکلّف بیشتری را در مباحث فنی و مفصل تفسیری به خرج می دهد. در این پژوهش، تفسیر نفحات الرحمن از حیث مبانی تفسیری(مباحث علوم قرآنی) نظیر: 1 – قدسی بودن قرآن 2 – نصّ و قرائت واحد قرآن 3 – امکان و جواز تفسیر 4 – حجّیت ظواهر قرآن 5 – ساختار چند معنایی قرآن 6 – منابع تفسیر 7 – انسجام و پیوستگی آیات ، مورد بررسی قرار می گیرد. روش عمومی تفسیری نفحات الرحمن «ترتیبی» می باشد و کل قرآن را شامل می شود، به این گونه که، آیات قرآن را براساس ترتیب کنونی آن تفسیر می-کند. امّا شیخ محمد از روش های دیگر فهم قرآن «قرآن به سنّت»، «قرآن به قرآن» و « قرآن به عقل» نیز، بهره فراوان برده است. همچنین مفسّر، از منابع دیگر مانند آرای سایر علماء و مفسّرین بهره برده است. امّا آن روشی که در نفحات بیشترین بروز عینی را دارد، روش تفسیر قرآن به سنت(روایات) می باشد. در ادامه می توان آرای کلامی مفسر در نفحات مانند مباحث جبر و اختیار و ... را نشانی بر استدلالی و عقلی بودن تفسیر او دانست. ایشان از ورود به مباحث لغوی و ادبیات عرب خود داری کرده است. وبیشتر سعی داشته از طریق شأن نزول و توجه به ظاهر و باطن آیات و سیاق آیات به مفهوم درستی از آیه برسد. به طور کلی و خلاصه ایشان راه و روش رسیدن به فهم کتاب خدا را تزکیه نفس و طهارت آن می داند.
پژوهشگران	حسینعلی ترکمانی (استاد راهنما)، حمید یاوری (دانشجو)