مشخصات پژوهش

عنوان	نگاهی به کارکردها و برجستگیهای ردیف و قافیه در شعر باباطاهر عریان
نوع پژوهش	مقاله ارائه شده کنفرانسی
کلیدواژه‌ها	ردیف، قافیه، موسیقی کناری، باباطاهر.
چکیده	دوبیتی از گونههای مهم ادب عامیانه است که از غنای موسیقیایی بالایی برخوردار است. مضمون و درونمایه دوبیتیها، بیشتر احساسات و عواطف فردی است که از صمیم دل برخاسته و اغلب بیان درد و حسرت و ناکامی است. شعر باباطاهر عریان، شاعر توانمند و عارف سوختهدل همدانی، از جنبههای مختلف قابل تحلیل و بررسی است. از مباحثی که در شعر او قابل کاویدن و جست و جوست، توجه او به موسیقی کناری (ردیف و قافیه) است. این شاعر به خوبی از کارکرد موسیقیایی ردیف و قافیه در شعر آگاه بوده است. حدود هفتاد و شش درصد از دوبیتیهای او مردف هستند. او در شعر خود به ویژه از ردیفهای متنوع استفاده فراوان کرده و نقش موسیقیایی آن را در اولویت قرار داده است. ضمن اینکه باید گفت نقشهای دیگری را میتوان برای ردیفها و قافیههای او در نظر گرفت. همچنین، حدود پنجاه و یک درصد از ردیفهای او را ردیفهای یک واژهای تشکیل میدهند و باقی ردیفها، ردیفهای دو واژهای و بلند هستند که در این مقاله بررسی شدهاند. شاعر در برخی از دوبیتیها، قافیه را حذف میکند و ردیف را جانشین آن میکند تا به واسطه آن، کمبود موسیقی را جبران کند. همچنین شاعر همدانی به قافیه نیز توجه خاصی داشته است. در برخی از قافیههای باباطاهر، گویش محلی او را میتوان مشاهده کرد. گاهی در برخی از قافیهها، عیوب قافیه به چشم میخورد؛ اما از آنجاکه باباطاهر اغلب دوبیتیهای خود را همراه با ردیف به کار برده است، این عیوب چندان قابل اعتنا نیستند
پژوهشگران	طاهره قاسمی دورآبادی (نفر اول)، مهدی شریفیان (نفر دوم)