|
عنوان
|
بررسی الگوی مکانی-زمانی حساسیت تبخیر- تعرق مرجع روزانه به متغیرهای اقلیمی با روش تحلیل مولفه ی اصلی در حوضه آبریز کرخه
|
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
|
کلیدواژه‌ها
|
تبخیر-تعرق مرجع، تبخیراز تشت، ضریب تشت، روند من-کندال، تحلیل مولفه اصلی و حوضه آبریز کرخه
|
|
چکیده
|
تبخیر- تعرق نقش مهمی در توازن آب و انرژی در سطح مشترک جو- سطح دارد و تغییرات آن به شدت وابسته به زمان و مکان است. این تحقیق به بررسی تغییرات زمانی و مکانی تبخیر-تعرق گیاه مرجع ( ETₒ) یرآورد شده از روش پنمن مانتیث فائو 56، تبخیر از تشت (Epan) و ضریب تشت (Kpan) در دو دهه پایه (2002-1993) و دهه اخیر (2013-2003) در ماه های آوریل تا نوامبر در حوضه آبریز کرخه می پردازد. حوضه آبریز کرخه در این تحقیق به دو بخش شمالی (دارای اقلیم نیمه خشک ) و جنوبی (اقلیم خشک) تقسیم می-شود. بررسی روند زمانی با آزمون ناپارامتری من-کندال و حساسیت ETₒبه پارامترهای اقلیمی از روش تحلیل مولفه اصلی انجام شد. بررسی میانگین تغییرات ETₒدر دهه اخیر نسبت به پایه، بیانگر افزایش ETₒهم در مقیاس ماهانه و هم در مقیاس فصلی، به ویژه فصل های پاییز و تابستان، است.، به طوری که بیشترین افزایش ETₒدر نواحی شمال غربی حوضه در فصل پاییز (افزایش%18) و بیشترین کاهش را در شمال حوضه در فصل بهار (کاهش 8/6 %) دارد. میانگین ماهانه Epan در دهه اخیر نسبت به دوره پایه در فصل های بهار و پاییز اکثرا کاهش داشته است، به طوری که Epan بیشترین افزایش را در جنوب حوضه در تابستان (12%افزایش) و بیشترین کاهش را در شمال شرق حوضه در فصل بهار ( 17% کاهش) نشان می دهد. مقایسه میانگین فصلی Kpan در هر دو دهه، نشان از افزایش آن در دهه اخیر درکل حوضه در فصل پاییز دارد و بیشترین افزایش و کاهش Kpanدر دهه اخیر نسبت به دهه پایه به ترتیب در شرق (افزایش 27%) و در شمال شرق حوضه (7% کاهش) رخ می دهد. تحلیل آزمون روند ناپارامتری من-کندال در کل دوره مورد مطالعه، نشان دهنده روند افزایشی معنی دار سرعت باد در شمال و کل حوضه، روند کاهشی معنی دار رطوبت نسبی در جنوب و کل حوضه و روند افزایشی معنی دار Kpan در شمال حوضه است. روند افزایشی غیر معنی دار در ETₒ، Epan و Kpan با افزایش دماهای کمینه و بیشینه در جنوب حوضه وجود دارد، در حالی که در شمال حوضه، روند افزایشی غیر معنی دار در ETₒو روند کاهشی غیر معنی دار Epan با روندهای غیرمعنی دار افزایشی در دمای کمینه و کاهشی در دمای بیشینه و روند معنی دار افزایشی در سرعت باد همراه است. نتیجه تحلیل حساسیت ETₒبه پارامترهای هواشناسی در شمال و جنوب کرخه نشان از سهم بیشتر مولفه ی اصلی اول نسبت به مولفه های دوم و سوم دارد، به طوری که ET
|
|
پژوهشگران
|
مهرانه خدامرادپور (استاد راهنما)، محمدرضا سعیدی (دانشجو)
|