مشخصات پژوهش

صفحه نخست /منع سوء اسفاده از حق حاکمیت ...
عنوان منع سوء اسفاده از حق حاکمیت در نهج البلاغه
نوع پژوهش مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها سوء استفاده، حق حاکمیت، بیت المال ، نهج البلاغه
چکیده در طول تاریخ بشریّت مقابله با سوءاستفاده از حق حاکمیت اساسی ترین دغدغۀ آزادی خواهان جهان بوده است. در نظام حقوقی اسلام - که مبتنی بر آموزه های وحیانی و سیره معصومان علیهم السلام است- راهکارهای نظری و عملی برای کنترل قدرت حاکمان تبیین گردیده است. پژوهش حاضر به شیوۀ توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر متن خطبه ها و نامه های امام علی(ع)، به بررسی سیرۀ علمی و عملی آن حضرت در برخورد با مسئلۀ سوء استفاده از حق حاکمیت پرداخته و به این نتیجه رسیده است که در نظام حقوقی اسلام حق مطلق وجود ندارد و سوء استفاده از آن نیز ممنوع است. حضرت علی(ع) برای مقابله با سوء استفاده از دو شیوۀ پیشگیری و برخورد مقتدرانه استفاده نموده است. در شیوۀ پیشگیری، کارگزارانش را از گرایش به زندگی تجملاتی و از هم نشینی با مرفّهان بی درد بر حذر می دارند و با گماشتن ناظران مخفی، بر اعمال آنان نظارت می کنند و منحرفان و خطاکاران را به مسیر اعتدال رهنمون می سازند. رعایت حقوق همه مردم اعم از مسلمان و غیرمسلمان را لازم می دانند و حتی صاحبان قدرت را به رعایت حق حیوانات نیز سفارش نموده اند. عزل، حکم به جبران خسارت و اعمال مجازات اسلامی شیوه های برخورد آن حضرت با سوء استفاده کنندگان بوده است
پژوهشگران نبی سبحانی (نفر اول)، احمد رضوانی مفرد (نفر دوم)، قدرت اله نیازی (نفر سوم)