عنوان
|
برآورد و واکاوی رواناب و انتقال رسوب و تاثیر آن بر سیستم رسوبی رودخانه های الموت و شاهرود (شمال استان قزوین)
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپشده در مجلات علمی
|
کلیدواژهها
|
رودخانه شاهرود، الموت رود، طالقان رود، دبی جریان، آب سنجی، رسوب سنجی
|
چکیده
|
انتقال رسوب از قاره ها به اقیانوس ها و دریاها، یکی از مهمترین فرایند های مرتبط با تثبیت حاشیه رودخانه، تشکیل خاک، چرخه بیوشیمیایی عناصر، تکامل پوسته و بسیاری از فرایندهای مرتبط با زمین است. حوضه ی آبریز رودخانه شاهرود، بخشی از حوضه آبریز دریای خزر است که در شمال استان قزوین واقع شده است؛ سرشاخه های اصلی این رودخانه، دورودخانه دایمی الموت رود و طالقان رود هستند؛ این حوضه، از نظر ساختار زمین شناسی جزء زون البرز جنوبی-مرکزی بوده و بیش تر از واحد های آتشفشانی ائوسن و سنگ های آواری میوسن تشکیل شده است. هدف از این پژوهش، برآورد رواناب و رسوب حوضه آبریز مورد مطالعه است. به این منظور، از نتایج آب سنجی، رسوب سنجی، دانه سنجی و ترکیب کانی شناسی بار رسوبی در سال آبی 93-1392 استفاده شد. بررسی نوسانات دوره ای دبی جریان نشان داد که رودخانه شاهرود دارای رژیم غالب سیلابی است. هم چنین، نتایج نشان داد که مهمترین عوامل موثر بر تغییرات دبی جریان و بار رسوبی، ورود شاخه های فرعی و ویژگی های سنگ شناسی حوضه است. این پژوهش برای اولین بار نشان داد که بیش از 99 درصد بار رسوبی رودخانه را بار معلق تشکیل داده و بخش عمده ی آن در اندازه سیلت است. ترکیب بخش سیلتی و رسی بار معلق نسبتاً مشابه (کوارتز، کلسیت، فلدسپات، مسکوویت/کائولینیت) است. بار بستر بیش تر از خرده سنگ های ولکانیکی و کربناته تشکیل شده است. فرایند غالب در بالادست رودخانه (الموت) فرسایش و در میان رود و پایان دست حمل/ رسوب گذاری می باشد.
|
پژوهشگران
|
عفت پاسبان (نفر اول)، سعید خدابخش (نفر دوم)، محمدرضا غریب رضا (نفر سوم)، مهری ملکی (نفر چهارم)، بهروز رفیعی (نفر پنجم)
|