مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی تغییرات الگوهای پراکنش محوط ههای دور ههای مفرغ و آهن در دشت چمچمال )زاگر سمرکزی(
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	دشت چمچمال، دور هی مفرغ، دور هی آهن، تحلیل الگوی استقرار.
چکیده	شناخت محیط در بررسی استقرارهای انسانی و ایجاد تغییرات در زیس تبوم یکی از مباحث مهم در شاخ های از علم باستا نشناسی چش مانداز م یباشد. مطالع هی قرارگیری مکان باستانی در بستر طبیعی منجر به درک واقعی مجموعه پتانسی لهای محیطی و فرهنگی، سیستم معیشتی و اقتصادی ساکنان را در بر دارد؛ براین اساس با توجه به محدودی تها و پتانسی لها گون هی خاصی از آرایش فضایی محوط هها را درپی خواهد داشت. دشت چمچمال از وسی عترین دش تهای میا نکوهی منطق هی زاگرس م یباشد که در آن دو رودخان هی گاماسیاب و دینور جریان دارد. جاد هی بزرگ خراسان در طول مسیر شرقی-غربی دشت و به موازات رودخان هی گاماسیاب در این دشت تداوم م ییابد. متوسط ارتفاع دشت چمچمال از سطح دریا بین 1300 تا 1400 متر و وسعت حوض هی آبریز آن تا دهان هی ورودی دینور 460 کیلومترمربع است. در این پژوهش به تحلیل الگوی استقرار دور ههای مفرغ و آهن دشت چمچمال، پتانسی لهای زیس تمحیطی، نحو هی پراکنش استقرا رها پرداخته م یشود که در نتیجه مشخص شد، دور ههای مفرغ و آهن در دشت چمچمال بر پای هی دو شیو هی معیشت کشاورزی و دامداری بوده است. مشخص هی اصلی دور هی مفرغ این دشت، عمدتا واقع شدن در مرکز دشت و نزدیک به منابع آب دائمی و معبر اصلی است. این الگو در بطن خود وابستگی تجاری و کشاورزی را نشان م یدهد. در دور هی آهن اغلب نوعی جاب هجایی استقرارها از مرکز دشت به دامن هی کوهستانی )شمال دشت( را نشان م یدهد که به پیروی از یک الگوی خطی در امتداد در ههای کوهستانی واقع شد هاند، در نتیجه محوط هها از مرکز دشت به حاشیه رانده م یشوند؛ این امر بیانگر تغییر غلبه و برتری اتکا معیشتی از کشاورزی به دامداری قلمداد م یشود، در نتیجه محوط ههای حاشیه جنوبی از نظر معیشتی وابستگی بیشتر به دامداری دارند و شعاع حوز هی گیرش محوط هها وسی عتر م یشود.
پژوهشگران	عباس مترجم (نفر اول)، ناهید سیاسر (نفر دوم)