مشخصات پژوهش

عنوان	ارزیابی پایداری زیست محیطی کشت سیب زمینی و خیار در دهستان سفالگران شهرستان بهار
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	پایداری زیست محیطی، سیب زمینی، خیار
چکیده	برای رسیدن به کشاورزی پایدار باید ردپای اکولوژیکی را شناخت. این شاخص میزان زمین بهره ور موردنیاز برای جبران اثرات زیست محیطی ناشی از فعالیت های گوناگون کشاورزی را مشخص می کند. در این تحقیق برای نشان دادن واحد ردپای اکولوژیک از روش هکتار جهانی (gha) استفاده شده است. این روش یک واحد مشترک برای مقایسه معنی دار ردپا در زمین های گوناگون در سطح جهان است که در این تحقیق با هدف مقایسه ردپای اکولوژیکی در کشت سیب زمینی و خیار در دهستان سفالگران مورد استفاده قرار گرفته است. برای ارزیابی پایداری، با در نظر قرار دادن مصرف انرژی، از شاخص های زیست محیطی؛ مصرف بذر، آب، سوخت، نیروی انسانی، سموم، تولید محصولات سیب زمینی و خیار استفاده شد. معیار مقایسه پایداری نمره کل اکتسابی وزن داده شده (هکتار جهانی) حاصل از برآورد مدل ردپای اکولوژیکی در هریک از محصولات بود. رویکرد غالب این پژوهش پیمایشی بوده و داده ها با استفاده از پرسشنامه و به صورت مقطعی در سال 1395-1394 از 100 نفر از کشاورزان سیب زمینی کار و 40 نفر کشاورزان کشت کنندگان خیار گردآوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت معنی داری بین نمره کل ردپای اکولوژیکی بر حسب هکتار جهانی در کشت سیب زمینی (88/3) و کشت خیار (15/3) وجود دارد، به طوری که کشت خیار از پایداری زیست محیطی بیشتری برخودار است. با توجه فاکتور جهانی، هر دو کشت سیب زمینی و خیار بیش از ظرفیت اکولوژیکی یک هکتار زمین مولد مورد نیاز برای جبران اثرات زیست محیطی، از زمین بهره بردار می باشد، بنابراین بر اساس رویکرد ردپا، هر دو کشت ناپایدار محسوب می شوند. ردپای اکولوژیکی فاکتور بذر برای کشت سیب زمینی با 1/23 درصد هکتار جهانی و برای کشت خیارفاکتور کود شیمیایی با 3/26 درصد بیشترین تأثیر را بر پایداری زیست محیطی داشته است. میزان ردپای برآورد شده براساس هکتار جهانی، برای هر دو کشت رقمی نگران کننده است و برای رفع این مشکل نیاز به برنامه ریزی و عزم ملی است.
پژوهشگران	کریم نادری مهدیی (استاد راهنما)، پیام رضایی (دانشجو)، سعید کریمی (استاد مشاور)