مشخصات پژوهش

عنوان	مسئولیت مدنی ناشی از استفاده از حق
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	مسئولیت مدنی، ضمان، استفاده ازحق، ضرر، زیان، فقه، حقوق
چکیده	منجر شدن اعمال حق به زیان دیگری در پاره ای موارد سبب گردیده است مطالعه مسئولیت مدنی ناشی از اعمال حق در حقوق مدنی مهم جلوه کند و این سؤال مطرح شود که آیا کسی که از حق خودش در چارچوب شرع و قانون استفاده می کند مسئول شناخته می شود؟ لذا این پژوهش با موضوع قرار دادن «مسئولیت مدنی ناشی از استفاده از حق» سعی نموده است به روش تحلیلی _ توصیفی و با مراجعه به منابع فقهی به ویژه فقه امامیه و منابع حقوقی به مطالعه و تحلیل این مسئله بپردازد. اکثر فقها و حقوق دانان نظریه عدم مسئولیت صاحب حق در قبال خسارت های ناشی از اعمال حق خویش را با ادعای ملازمه بین حق و عدم مسئولیت که مبتنی بر اجماع، قاعده تسلیط و قاعده الجواز الشرعی ینافی الضمان است پذیرفته اند. نگارنده با نقد دلایل عدم مسئولیت صاحب حق، ملازمه حق با عدم مسئولیت را نپذیرفته با ذکر نمونه های از پذیرش مسئولیت ناشی از اعمال حق در نظام حقوقی اسلام، مسئول دانستن صاحب حق را بر مبنای قاعده لا ضرر و قاعده اتلاف در پاره ای موارد ممکن دانسته است. این پژوهش بامطالعه نظریه سوءاستفاده از حق، موارد سوءاستفاده از حق را به علت عدم حمایت قانون از آن خارج از اعمال حق دانسته است. همچنین به این مطلب اشاره شده است که در نظام حقوقی اسلام حق حاکمیت که به ظاهر حق و درواقع تکلیفی الهی است اگر مورد سوءاستفاده واقع شود تجاوز از حق صورت گرفته است و مشمول قواعد مسئولیت مدنی خواهد بود. مسئولیت مدنی اشخاص حقوقی در موارد اعمال حق و سوءاستفاده از حق همچون مسئولیت افراد حقیقی است با این تفاوت که در افراد حقوقی که به حکومت مرتبط اند در صورت تقصیر شغلی، خسارت ناشی از رفتار آنان از بیت المال جبران می شود.
پژوهشگران	احمد رضوانی مفرد (استاد راهنما)، نبی سبحانی (دانشجو)، قدرت اله نیازی (استاد مشاور)