مشخصات پژوهش

عنوان	دفاع مشروع در حقوق کیفری ایران و مذاهب خمسه
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	دفاع مشروع، مذاهب خمسه،علل موجهه
چکیده	دفاع مشروع، نهادی است که به دلیل ابتنای آن بر فطرت بشری، از ابتدای زندگی انسان بر روی کره خاکی، در همه کشور ها و بین تمامی ملل، مورد پذیرش بوده، هر چند در مورد مبانی و مصادیق آن همواره اختلاف نظر وجود داشته است. در دوره ای از تاریخ که قانون و قدرت مرکزی دولت وجود نداشته، دفاع مشروع در کنار انتقام خصوصی، تنها ضمانت اجرای موجود برای حفظ حقوق و ارزش های افراد بوده است. با شکل گیری دولت ها و تصویب قوانین مختلف و پیشرفت آن ها، نه تنها از اهمیت دفاع کاسته نشده، بلکه برجستگی و دامنه ارزش های قابل دفاع بیشتر نیز شده است. دفاع مشروع ازجمله موضوعاتی است که از ابتدا در حقوق اسلام موردتوجه بوده است و مستندات قرآنی و روایی و عقل آن را تأیید می کنند. این نهاد که در دوره ای از تاریخ، عذر معافیت از مجازات محسوب می شده است، به تدریج به یک سبب اباحه تبدیل شده که با توجه به زایل نمودن مسؤولیت کیفری و مدنی در صورت اثبات، در دادرسی های کیفری از نهایت اهمیت برخوردار است. در ابتدای قانون گذاری کیفری به سبک جدید در حقوق ایران (سال1304) قوانین مزبور و مشخصاً دفاع مشروع، تحت تأثیر مستقیم قوانین کشور های اروپایی و به خصوص کشور فرانسه به تصویب می رسیدند، به طوری که می توان از این تأثیر پذیری با عنوان اقتباس یاد کرد؛ اما پس از سال 1361، مشخصه اصلی قوانین کیفری، نزدیکی به حقوق اسلامی است. در مورد موضوع این پژوهش، این اثر گذاری را بیش از پیش، در قانون مجازات اسلامی 1392 می بینیم که با توجه به پیشگام بودن حقوق اسلامی در مقایسه با حقوق غربی در این زمینه، این تحول، مفید به نظر می رسد
پژوهشگران	هادی رستمی (استاد راهنما)، عادل اسماعیلی (دانشجو)