مشخصات پژوهش

عنوان	اثربخشی پژوهش های علمیِ داخلی بر شاخص های توسعه ایران
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	پژوهشِ علمی، اثربخشیِ پژوهش، علم سنجی، توسعه ایران، شاخص های توسعه
چکیده	در چند دهه اخیر شاهد رشد فزاینده و چشمگیر کمیت پژوهش های کشور و به تبع آن ارتقاء بی نظیر رتبه جهانی ایران از لحاظ تعداد مستندات علمیِ منتشرشده بوده ایم. در این بین تمرکز سیاست گذاران پژوهشی جوامع معطوف گشته و امروزه دغدغه « اثربخشی پژوهشها » مختلف هرچه بیشتر به اصلی، حصول اطمینان از مؤثرواقع شدن پژوهشها در دستیابی به اهداف توسعه در اسناد بالادستی نظام نیز « کاربرد پژوهشها در بهبود جامعه » است. مسئله مورد تأکید قرار گرفته که حاکی از توافق مدیران و مشاوران عالی رتبه کشور در خصوص اهمیت و ضرورت آن است. همبستگی بالایی که میان پیشرفت علمی و پیشرفت اقتصادیِ جوامع دیده میشود، این انتظار معقول و منطقی را بهبود و توسعه » ،« پیشرفت چشمگیر ایران در پژوهش » به وجود می آورد که را نیز به دنبال آورده باشد. این انتظار به مطرح شدن پرسشی می انجامد که « جامعه دلیل شکل گیری پژوهش حاضر است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشیِ پژوهش های فزاینده ایران در سه دهه اخیر بر توسعه کشور است. روش پژوهش، تحلیلی-توصیفی بوده و آمار و اطلاعات ثانویه معتبر، داد ههای اصلیِ مورد عمل را تشکیل داده است. ابتدا آن دسته از شاخص های معتبر توسعه که داده های مربوط به آنها برای بیشتر کشورهای جهان در یک بازه زمانی قابل قبول موجود است انتخاب شده و سپس، جایگاه سالیانه ایران در هر شاخص در میان 215 کشور جهان (بر اساس تعداد کشورهای لحاظ شده در بانک جهانی) مشخص گردید. در ادامه، روند تغییرات جایگاه ایران در پژوهش با روند تغییرات جایگاه ایران از لحاظ شاخص های توسعه مورد مقایسه قرار گرفت. یافته ها حاکی از آن است که علی رغم آن که طی 31 سال اخیر ایران از لحاظ کمیت تولیدات علمی (تعداد بروندادهای پژوهشی) 70 رتبه صعود نموده، جایگاه کشور از لحاظ شاخص هایی مانند تولید ناخالص سرانه داخلی طی 25 سال 6 رتبه، تورم طی 35 سال 43 رتبه و رد پای اکولوژیک طی 19 سال 7 رتبه تنزل یافته و در مجموع، وضعیت توسعه جامعه بهبود متناظر و قابل قبولی نداشته است که بتوان آن را پیامد رشد پژوهش و افزایش بروندادهای پژوهشی در کشور دانست. در پایان، تغییر دیدگاه ضروری « نگاه تأثیر - مدار » به « نگاه کمیت-مدار » مجموعه دست اندرکاران عرصه پژوهش کشور دانسته شده است.
پژوهشگران	وحید احسانی (نفر اول)، موسی اعظمی (نفر دوم)، محمد باقر نجفی (نفر سوم)، فرامرز سهیلی (نفر چهارم)