مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی نقش شورابه های حوضه ای و تبادلات سیال-سنگ در رخداد کانسار مرتبط با ناپیوستگی فلوئوریت-باریت±سولفید آتش کوه، جنوب دلیجان
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	شورابه های حوضه ای، تبادلات سیال-سنگ، فلوئوریت-باریت، اختلاط، آتش کوه
چکیده	شورابه های حوضه ای غنی از فلز به عنوان عامل کلیدی در شکل گیری ذخایر فلوئوریت-باریت (سرب و روی) مرتبط با ساختاری هستند که در اغلب موارد منشأ فلز و مواد معدنی از سنگ بستر زیرین تأمین می شود. کانسار رگه ای فلوئوریت-باریت±سولفید آتش کوه در جنوب شرق استان مرکزی، نمونه ای از این ذخایر است که کانی سازی در آن با ماهیت اپی ژنتیک و ساخت و بافت های پرکننده فضای خالی، برشی و حفره ای در سنگ میزبان کربناته-شیلی با گستره زمانی ژوراسیک زیرین تا میانی شکل گرفته است. کانی سازی رگه ای در ارتباط با شکستگی های محلی با راستای ESE-WNW و NNE-SSW تشکیل شده، که همراه آن دگرسانی های دولومیتی، سیلیسی و آرژیلیک قابل مشاهده است. علاوه بر این، مقادیر ناچیزی از کانی های سولفیدی گالن، پیریت و کالکوپیریت نیز بصورت پراکنده در رگه ها مشاهده شد. طبق شواهد، کانی سازی فلوئوریت و کانی های همراه، طی سه مرحله در منطقه شکل گرفته که در آن سه تیپ میانبار به ترتیب فراوانی شامل، تیپ 1) میانبارهای آبگین غنی از مایع (L+V)، تیپ 2) حاوی فاز جامد (L+V+S) و تیپ 3) دارای فاز CO2 (L1+L2+V)، در کانی های فلوئوریت، باریت و کوارتز تشخیص داده شد. بر مبنای قطع ایزوکورهای میانبارهای آبگین و دارای فاز CO2، کانی سازی مرحله نخست در فشار Mpa 150 و دمای C°250 و کانی سازی مرحله پایانی در فشار کمتر از Mpa 100 و دمای C°200 رخداده است. طبق شواهد ریزدماسنجی میانبارهای سیال، بنظر می رسد در منطقه آتش کوه شورابه های حوضه ای غنی از نمک، ضمن انجام تبادلات وسیع سیال-سنگ، دچار تحولات شیمی سیال از یک طیف غنی از Na به طیف شورابه های غنی از Ca-K–Mg±Na شده است. طی این فرآیند رخداد متاسوماتیزم-Mg و دگرسانی دولومیتی ، موجب افزایش نسبت Ca/Na سیال و تشکیل کانی سازی فلوئوریت شده است. طبق این شواهد، می توان گفت رگه های فلوئوریت-باریت±سولفید کانسار آتش کوه احتمالاً در نتیجه اختلاط غیر هم دمای اعضای انتهایی یک شورابه Na–K±Ca–Mg اولیه (با منشأ واحدهای تبخیری تریاس-ژوراسیک) و شورابه های غنی از کلسیم (ناشی از تبادلات سیال-سنگ)، شکل گرفته اند. پس از آن، تزریق آب های جوی رقیق شده در نتیجه فشارزدایی و جابجایی وسیع آنها در افق های زیرین، طی مراحل پایانی کانه زایی رخ داده است.
پژوهشگران	ابراهیم طالع فاضل (نفر اول)