مشخصات پژوهش

عنوان	مقایسه آزمایشگاهی تأثیر شمع های دوردیفه زیگزاگی و در امتداد هم بر الگوی جریان و توپوگرافی بستر در کانال مستقیم با بستر متحرک
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	آبشکن باز، شمع کوبی دوردیفه، الگوی جریان، آبشستگی، آرایش زیگزاگی و در امتداد هم
چکیده	یکی از روش های ساماندهی رودخانه و کنترل فرسایش سواحل، استفاده از آبشکن می باشد. آبشکن ها با تعدیل شرایط هیدرولیکی و ایجاد جریان آرام، قدرت فرسایشی آب و توان حمل مواد رسوبی را کاهش داده و زمینه مساعدی برای رسوب گذاری و تثبیت کناره ها فراهم می آوردند. در پژوهش حاضر به بررسی آزمایشگاهی آبشستگی و الگوی جریان حول آبشکن های بسته و باز (شمع کوبی) یک ردیفه و دوردیفه پرداخته شده است. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر عدد فرود جریان، زاویه اتصال آبشکن به ساحل مجاور، میزان نفودپذیری، آرایش و فاصله ردیف ها در آبشکن های دوردیفه بر الگوی جریان حول آبشکن و ابعاد حفره آبشستگی می باشد. آزمایشات آبشستگی از طریق برداشت توپوگرافی بستر با استفاده از سیستم اندازه گیری فاصله از کف دستگاه ADV انجام شده است. آزمایشات الگوی جریان شامل اندازه گیری سرعت ها در سه جهت x، y و z و با استفاده از دستگاه سرعت سنج سه بعدی ADV در حالت بستر انعطاف پذیر انجام شده است. نتایج آزمایشات بررسی توپوگرافی بستر حاکی از آن است که افزایش عدد فرود جریان، باعث افزایش ابعاد حفره آبشستگی و پشته رسوبی می شود. مقادیر حداکثر آبشستگی در آبشکن های جاذب و دافع بسیار نزدیک به هم و با برتری اندک آبشکن دافع نسبت به جاذب همراه است. ناحیه آبشستگی در این آبشکن ها محدود به دماغه بوده و مقادیر آن نسبت به آبشکن قائم کمتر می باشد. اثر افزایش درصد بازشدگی آبشکن بر مقدار حداکثر آبشستگی حول آبشکن ها، کاهشی است. هم چنین بررسی های انجام شده نشان می دهد که در آبشکن های دوردیفه در امتداد هم، افزایش فاصله دو ردیف آبشکن منجر به کاهش مقادیر حداکثر عمق آبشستگی می شود در حالی که در آبشکن های زیگزاکی، افزایش آبشستگی را در پی دارد. نتایج آزمایشات الگوی جریان با تغییرات توپوگرافی بستر تطابق داشته و نشان می دهد که با کاهش میزان نفوذپذیری آبشکن، تأثیر این سازه بر الگوی جریان افزایش یافته و جریان های ثانویه که عامل ایجاد آبشستگی در بستر هستند، شدت می یابند. در بررسی اثر زاویه اتصال آبشکن به ساحل، مقادیر و محدوده جریان های عرضی و پایین رونده در آبشکن های مایل نسبت به آبشکن قائم کاهش داشته است. نتایج مربوط به بررسی آرایش و فاصله آبشکن های دوردیفه نشان دهنده تأثیرگذاری عامل افت انرژی جریان عبوری از بین میله ها، بر الگوی جریان و آبشستگی حول آبشکن می باشد.
پژوهشگران	مجید فضلی (استاد راهنما)، سیده صدیقه پزین فوشازده (دانشجو)