|
عنوان
|
بررسی مفاهیم شرط، وصف و حصر با رویکردی بر آراء اصولیان معاصر
|
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
|
کلیدواژه‌ها
|
مفهوم مخالف، شرط، علیت منحصره، سنخ حکم، وصف، حصر
|
|
چکیده
|
مبحث مفاهیم از مباحث مهم، کارآمد و مورد مناقشه ی دانش اصول فقه است که درک کامل و دقیق آن به فهم صحیح متون قانونی و بیان کننده حکم، کمک شایانی خواهد کرد.این مبحث مهم به عنوان موضوع پایان نامه ی حاضر انتخاب گردیده و در ضمن نگارش آن سعی شده است با دقت و تفکر در مسائل و تحلیل نظرات، مطالب جدیدی ارائه شود.در این پژوهش، به طور خاص سه مورد از مفاهیم یعنی مفهوم شرط، وصف و حصر، هر یک در فصلی جداگانه به طور مفصل مورد بررسی واقع شده و تحت هر فصل مباحث مختلفی طرح گردیده است. از جمله مسائلی که در ضمن مفهوم شرط بحث شده تشکیک در علیت شرط است؛ اکثر اصولیان برای اثبات مفهوم شرط به علیت شرط برای جزا متمسک شده اند ولی برخی از اصولیان علت بودن شرط را نفی کرده و اساس این استدلال را برانداخته اند. در این پژوهش پس از بیان استدلال ها ، نظریه دوم برگزیده شده است. در مبحث مفهوم وصف نظر غالب مفهوم نداشتن وصف است و استدلال های بررسی شده نیز مؤید همین نظر است.اما این مطلب در بعضی موارد با آنچه که علما در مقام عمل به آن متمسک شده اند و نیز با فهم عرفی منافات دارد.آنچه که در این بحث حاصل شده و مطابق نظر برخی از علمای معاصر می باشد این است که قبول دلالت جمله وصفیه بر مفهوم در همه موارد ممکن نیست؛ هرچند که انکار آن نیز به صورت مطلق امکان ندارد. یرامون مبحث مفهوم حصر نکات ظریفی وجود دارد که معمولا چه در کتب درسی چه در کلاس های درس، مورد توجه لازم قرار نمی گیرد و دقت کافی صرف آن نمی شود. و همین امر سبب اشتباهاتی گردیده که نمونه های آن حتی در آثار استادان سرشناس این حوزه مشاهده می شود. مثلا ترجمه صحیح آیه ی دهم سوره حجرات چنین است: «مؤمنان فقط برادرند» در حالی که آن را چنین ترجمه کرده اند: «فقط مؤمنان برادرند.» روشن سازی چنین ظرایفی از نتایج این پژوهش است.
|
|
پژوهشگران
|
محمد رضائی (استاد راهنما)، محمد چهاردولی (دانشجو)
|