|
عنوان
|
جغرافیای تاریخی پادشاهی الیپی
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
|
|
کلیدواژه‌ها
|
الیپی، پیشکوه لرستان، سفال نوع لرستان، بیت بارو، النزاش
|
|
چکیده
|
متون دوره آشور نو طی نیمه نخست هزاره اول و فاصله سال های 866 تا 639 ق.م، در منطقه غرب ایران به پادشاهی الیپی اشاره داشته اند. اما متاسفانه جنبه های مختلف وجودی این پادشاهی تاکنون ناشناخته باقیمانده است و در ارتباط با مباحث جغرافیای تاریخی به غیر از موقعیت نسبی آن در ارتباط با دیگر ایالت های غرب ایران، دیگر جنبه های جغرافیای تاریخی این پادشاهی مغفول مانده است. در پژوهش حاضر با استفاده ی جامع از اطلاعات منابع تاریخی و داده های باستان شناسی و در پرتو سیمای جغرافیایی منطقه و نیز مطابقت داده ها، تلاش شده بازسازی قابل اعتمادی از جغرافیای تاریخی پادشاهی الیپی ارائه گردد؛ هر چند محدودیت منابع اجازه پرداختن به جزییات را فراهم نمی سازد. براساس این مطالعه اقوام ساکن لرستان شرقی در سال های آغازین هزاره اول ق.م توانستند پادشاهی الیپی را تاسیس کرده و نقش مهمی در رخدادهای سیاسی هزاره اول منطقه، به ویژه در میدان رقابت دو قدرت آشور و عیلام، بر عهده بگیرند. با توجه به تحلیل های صورت گرفته، قلمرو پادشاهی الیپی در بیشتر طول حیات خود شامل محدوده اصلی پیشکوه لرستان بوده که به چند ایالت با مراکز حاکمیتی تحت عناوین «شهرهای شاهی» و «شهرهای استحکامات دار» تقسیم می شده است. الیپی از شمال شرقی و شرق با ماد، از شمال با بیت همبان، و از جنوب با عیلام مرز مشترک داشته است. با توجه به اقلیم خاص منطقه، شیوه معیشت اصلی ساکنان منطقه مبتنی بر دامداری و کوچ نشینی و در رتبه بعدی کشاورزی بوده و حاکمان محلی در مرکزی چون باباجان تپه استقرار داشتند. در کنار دامداری و کشاورزی، فلزکاری در این منطقه رونق فراوان داشته و به نظر می رسد بیشتر مفرغ های مشهور لرستان به این پادشاهی تعلق داشته باشد. با توجه به مدارک زبان شناسی بیشتر ساکنان منطقه کاسی زبان بوده و سابقه حضور طولانی در منطقه را داشتند.
|
|
پژوهشگران
|
کاظم ملازاده (نفر اول)، علیرضا گودرزی (نفر دوم)
|