مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی دقت مدل های ماشین بردار پشتیبان (SVM) و برنامه ریزی بیان ژن (GEP) در مدل سازی فرآیند بارش-رواناب (مطالعه موردی حوضه های هیدرولوژیکی همدان)
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	بارش، رواناب، GEP، SVM، ملایر، بهار.
چکیده	چکیده: فرآیند دینامیکی و پویای بارش- رواناب به دلیل اندرکنش های غیرخطی و چند بعدی شان بسیار پیچیده می باشند. تخمین دقیق رواناب نقش مهمی در سیکل هیدرولوژیکی دارا است. تخمین دقیق رواناب موضوعی بسیار مهم در علم هیدرولوژی و مهندسی منابع آب می باشد. در مطالعه حاضر به منظور مدل سازی بارش- رواناب از دو روش برنامه ریزی بیان ژن و ماشین بردار پشتیبان استفاده شد. برنامه ریزی بیان ژن یک تکنیک برنامه ریزی خودکار است که راه حل مسئله را با استفاده ازبرنامه نویسی ارائه کرده و عضوی از خانواده الگوریتم تکاملی می باشد و ماشین بردار پشتیبان یک سیستم یادگیری کارآمد بر مبنای تئوری بهینه سازی مقید است که از اصل استقرای کمینه سازی خطای ساختاری استفاده کرده و منجر به یک جواب بهینه کلی می گردد. داده های روزانه بارش و رواناب ایستگاه های باران سنجی و آب سنجی دشت بهار و ملایر در طول سال های 1380 تا 1392 تهیه گردید. همگنی داده ها با نرم افزار Minitab 16 بررسی شد. سپس داده ها استاندارد شد و برای ایجاد مدل 70 درصد داده ها برای آموزش و 30 درصد برای صحت سنجی مدل بکار رفت. در این تحقیق R(t-1)، Rt (به ترتیب بارندگی در زمانt-1 و t) و Q(t-2)، Q(t-1) (به ترتیب دبی در زمان t-2 و t-1) به عنوان ورودی و (دبی در زمانt ) بهعنوان خروجی مدل در نظر گرفته شد. کارایی مدل ها با استفاده از سه معیار خطای ضریب همبستگی (r)، ریشه جذر میانگین خطا (RMSE) و بایاس (MBE) محاسبه شد. مدل ماشین بردار پشتیبان در مرحله صحت سنجی با ضریب همبستگی 96/0، جذر میانگین مربعات خطا 47/0 و مقدار بایاس 02/0 و مدل برنامه ریزی بیان ژن با ضریب همبستگی 95/0، جذر میانگین مربعات خطا 55/0 و مقدار بایاس 03/0 مقادیر دبی جریان روزانه را شبیه سازی کرده اند. مقایسه نتایج مدل ها نشان داد که مدل ماشین بردار پشتیبان نسبت به مدل برنامه ریزی بیان ژن، با دقت بیشتری دبی جریان روزانه را تخمین زده است. همچنین دقت هر دو مدل با افزایش مقادیر دبی کاهش می یابد. مدل ماشین بردار پشتیبان با ضریب همبستگی 81/0 ،جذر میانگین مربعات خطا 67/2 و مقدار بایاس 83/0 و مدل برنامه ریزی بیان ژن با ضریب همبستگی 79/0، جذر میانگین مربعات خطا 93/2 و مقدار بایاس 72/0 دبی های اوج را شبیه سازی کرده اند مقایسه دو مدل در تخمین دبی های اوج نشان داد که دقت مدل ماشین-بردار پشتیبان
پژوهشگران	صفر معروفی (استاد راهنما)، نسیم خالدیان (دانشجو)