مشخصات پژوهش

عنوان	مقایسه آزمایشگاهی اندازه گیری CEC خاک های رسی کربنات دار در روش های اصلاح شده AgTU و باریم کلرید
نوع پژوهش	مقاله ارائه شده کنفرانسی
کلیدواژه‌ها	ظرفیت تبادل کاتیونی، بنتونیت، باریم کلرید، AgTU، کربنات کلسیم
چکیده	ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) مهمترین سرشتی زیست محیطی خاک ها است که ارتباط ویژه ای با خصوصیات فیزیکی، ژئوتکنیکی و زیست محیطی خاک دارد. اندازه گیری دقیق CEC در خاکهای آهکی مشکلاتی داشته است. در این راستا محققین مختلف با اصلاح روش AgTU مقدار CEC خاک های رسی آهکی را با دقت خوبی تعیین کرده اند. با استفاده از همان ایده و تغییر مراحل انجام آزمایش، روش سریع و پرکاربرد باریم کلرید نیز توسط محققین اصلاح و مورد استفاده قرار گرفته است. در این مقاله مقادیر CEC و کاتیون های تبادلی خاک بنتونیت حاوی درصد های متفاوت کربنات توسط هر دو روش اصلاح شده AgTU و BaCl2 تعیین و با یکدیگر مقایسه شده است. نتایج نشان می دهد که دو روش اصلاحی فوق به خوبی توانسته اند با ممانعت از انحلال کلسیت و کنترل pH سوسپانسیون مشکلات تعیین CEC را در خاک های کربناتی برطرف نمایند. در روش AgTU برای وزن g5/0 خاک بنتونیت به دلیل کاهش مقدار کمپلکس Ag در محلول پس از واکنش به کمتر از 30% اولیه، کاهش CEC اندازه گیری شده مشاهده شده است که این موضوع به رقابت تبادلی ایجاد شده بین Ag و Ca برای جذب به پولک رسی نسبت داده شده است. درحالی که در روش باریم کلرید به دلیل غلظت اولیه بیشتر باریم این مشکل وجود ندارد. از طرفی مقایسه دو روش نشان می دهد که ضریب تغییرات نتایج CEC اندازه گیری شده در روش اصلاح شده AgTU نسبت به روش اصلاح شده BaCl2 مقادیر کمتری دارد، که به ترتیب برای وزن g3/0 خاک بنتونیت 21/1 و 71/5 درصد می باشند. با این وجود تفاوت بین مقادیر CEC و مجموع کاتیون قابل تبادل خاک (ظرفیت تبادل کاتیونی واقعی خاک) در روش باریم کلرید کمتر از روش AgTU است. همچنین محلول بافر اصلاح شده AgTU با کاهش pH سوسپانسیون به 8/7 که کمتر از pH طبیعی خاک بنتونیت است، می تواند دلیل کاهش CEC مورد اندازه گیری در روش AgTU نسبت به روش BaCl2 باشد
پژوهشگران	وحیدرضا اوحدی (نفر اول)، مرتضی دیرانلو (نفر دوم)