مشخصات پژوهش

عنوان	ارزیابی حجم آب مجازی مبادلاتی محصولات عمده زراعی استان همدان
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	آب مجازی، استان همدان، تجارت آب، صادرات آب، واردات آب.
چکیده	در این پژوهش حجم آب مجازی مبادلاتی شش محصول مهم زراعی استان همدان، در چهار گروه غلات (گندم و جو)، سبزیجات (سی بزمینی و سیر)، صنعتی (چغندرقند) و علوفه ای (یونجه) در طی دوره 1380 تا 1389 محاسبه شد. نتایج نشان داد حجم آب مجازی گروه سبزیجات و صنعتی کمتر از 1 مترمکعب آب به ازای هر کیلوگرم محصول تولیدی است و هر دو در دسته محصولات کم مصرف با بهره وری بالا هستند. در مقابل غلات به دلیل دارا بودن حجم آب مجازی بیش از 2 مترمکعب بر کیلوگرم در دسته محصولات پرمصرف هستند. همچنین نتایج تفاضل مقادیر آب مجازی وارداتی و صادراتی استان همدان طی 1538 میلیون مترمکعب آب خالص و 2564 میلیون مترمکعب آب واقعی از / سال های 1380 تا 1389 بیان گر خروج حدود 4 سطح استان است. محاسبات ارزش اقتصادی آب مجازی صادراتی نشان داد استان همدان در دوره 1380 تا 1389 به طور میانگین 19547 میلیون ریال آب به خارج از استان صادر کرده است. بنابراین، لازم است تا با سیاست های مناسب از صادرات حجم زیادی از منابع آب به صورت مجازی جلوگیری کرد.
پژوهشگران	حمید زارع ابیانه (نفر اول)، مهران آرام (نفر دوم)، سمیرا اخوان (نفر سوم)