مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی و مقایسه اثرات مخارج دفاعی و غیر دفاعی دولت بر رشد اقتصادی ایران
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	مخارج دفاعی، مخارج غیر دفاعی، رشد اقتصادی، مدل سولوی تعمیم یافته
چکیده	یکی از موضوعات مهم علم اقتصاد دفاعی ارزیابی تأثیر هزینه های دفاعی بر عملکرد اقتصاد جامعه می باشد. با وجود اینکه در سال های اخیر، رشد هزینه های دفاعی رو به کاهش بوده است، اما چنین هزینه هایی در بیشتر مناطق جهان هنوز در سطح بالایی قرار دارد. قرارگرفتن ایران در منطقه ای استراتژیک از یک سو و بالا بودن سهم مخارج دفاعی در تولید ناخاص داخلی از سویی دیگر، لزوم بررسی و مقایسه اثر مخارج دفاعی و غیر دفاعی دولت بر رشد اقتصادی را مهم جلوه می دهد. در این راستا، ضمن معرفی مهمترین مدل های مطرح شده در زمینه مخارج دفاعی و رشد اقتصادی، از یک مدل رشد سلوی تعمیم یافته (ارائه شده توسط نایت، لوئیزا و ویلانوا) برای تخمین رابطه بین مخارج دفاعی و غیر دفاعی با رشد اقتصادی ایران طی دوره زمانی 1392-1338 استفاده شده است. در این مطالعه با استفاده از الگوی اقتصادسنجی خود توضیح برداری (VAR) و روش هم انباشتگی جوهانسن – جوسیلیوس به بررسی رابطه ی مخارج دفاعی و مخارج غیر دفاعی بر رشد اقتصادی ایران پرداخته شده است. همچنین، با استفاده از آزمون علیت گرنجر تودا و یاماموتو به بررسی روابط علی بین متغیرها پرداخته شده است. یافته های این تحقیق نشان داد که هزینه های دفاعی دارای اثر منفی و معنادار بر رشد اقتصادی ایران است. لذا می توان گفت که اگر چه افزایش مخارج دفاعی به منظور تأمین امنیت ایران لازم و ضروری است اما این مخارج باعث کاهش رشد اقتصادی می شود. همچنین، هزینه های غیر دفاعی اثر مثبت و معنی دار بر رشد اقتصادی ایران می گذارد. نتایج حاصل از آزمون علیت گرنجری نیز، نشان داد که بین هزینه های دفاعی و غیر دفاعی با رشد اقتصادی و همچنین بین مخارج دفاعی و غیر دفاعی با درآمدهای نفتی یک رابطه ی علیتی یک طرفه از سمت رشد اقتصادی و درآمدهای نفتی به سمت هزینه های دفاعی و غیر دفاعی وجود دارد. بین رشد اقتصادی و درآمدهای نفتی نیز رابطه ی علیتی دو طرفه وجود دارد.
پژوهشگران	محمد مولایی (استاد راهنما)، الهام تاجعلی نامیله (دانشجو)