|
عنوان
|
هم پایگی عطفی در زبان فارسی
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
|
|
کلیدواژه‌ها
|
ساخت هم پایه؛ هم پایگی عطفی؛ هم پایه ساز؛ رده شناسی؛ فارسی
|
|
چکیده
|
هدف این مقاله بررسی امکانات دستوری زبان فارسی برای بیان هم پایگی عطفی است. در این زبان، علاوه بر استفاده از همجواری پایه ها، از هم پایه سازها در ایجاد ساخت های هم پایه استفاده می شود. در انتخاب هم پایه سازهای عطفی عوامل کاربردشناسی، معنایی و نیز مقولۀ پایه ها نقش دارند. هنگامی که نوع ارتباط دو پایه از رهگذر مراجعه به بافت و کاربرد معین می شود، معمولاً هم پایه ساز مورد استفاده قرار نمی گیرد. هم پایه سازهای خاصی ناظر بر معانی توالی و یا همزمانی پایه ها هستند و بعضی دیگر معنای افزایشی یا تأکیدی دارند. معنای تأکیدی را بیشتر در میان هم پایه سازهای گسسته/دوگانه می توان مشاهده کرد. بعضی از هم پایه سازها مثل =o، «و»، «هم»...«هم»، «نه»... «نه» با پایه هایی با هر مقولۀ دستوری به کار می روند. ولی اکثر هم پایه سازهای دیگر نسبت به مقولۀ پایه ها حساس هستند. به لحاظ بسامد نوع، بیشترین هم پایه سازها (24 مورد) تنها با بند به کار می روند، و هم پایه سازهای مخصوص گروه های اسمی/ گروه های حرف اضافه ای(هر کدام دو مورد) و گروه های صفتی (یک مورد) در رتبه های بعدی قرار دارند. به لحاظ جایگاه همپایه سازها نیز زبان فارسی از جمله زبانهای نادری است که در آن ساخت یک هم پایه ساز، کلمۀ هم پایه ساز می تواند قبل از پایه اول قرار بگیرد.
|
|
پژوهشگران
|
مهرداد نغزگوی کهن (نفر اول)، جلال احمدخانی (نفر دوم)
|