|
عنوان
|
ررسی اثر تغییر اقلیم بر مقدار نیاز خالص آبیاری محصولات عمده ی دشت همدان- بهار با استفاده از نتایج مدل ریزمقیاس LARS-WG
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
|
|
کلیدواژه‌ها
|
سناریوهای تغییر اقلیم، مدل LARS-WG5، نیاز خالص آبیاری، دشت همدان- بهار
|
|
چکیده
|
سابقه و هدف: تغییر اقلیم و اثرات آن بر منابع آب یکی از مهم ترین چالش های فراروی بشر در قرن حاضر و آینده می باشد. اگر چه پژوهش های مختلفی در ارتباط با تغییرات پارامترهای اقلیمی و هیدرولوژیکی با استفاده از سناریوهای اقلیمی و مدل های GCM انجام یافته است اما تغییرات نیاز آبی و بخش کشاورزی کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. هدف اصلی این پژوهش بررسی تغییرات مقدار نیاز خالص آبیاری محصولات عمده ی کشت شده در دشت همدان- بهار شامل گندم، جو، سیب زمینی، چغندرقند، ذرت دانه ای و علوفه ای، نخود و پیاز در سه دهه آتی برپایه ی سناریوهای مختلف در مقایسه با دوره ی پایه با استفاده از مدل LARS-WG5 می باشد. مواد و روش ها: داده های مورد نیاز در این پژوهش، شامل مقادیر روزانه بارش، دمای حداقل، دمای حداکثر و ساعت آفتابی ایستگاه سینوپتیک همدان (فرودگاه) طی دوره ی آماری 30 ساله (2010- 1981) می باشند که از مرکز اطلاعات و آمار سازمان هواشناسی کشور اخذ گردیدند. ابتدا توانائی مدل LARS-WG5 برای شبیه سازی متغیرهای اقلیمی دمای حداقل و حداکثر، تابش خورشیدی و بارش ایستگاه سینوپتیک همدان در دوره ی پایه (2010-1981) بررسی و تأیید گردید. سپس با استفاده از داده های مدل HadCM3، مقادیر آن ها در دوره 2040-2011 بر پایه سناریوهای انتشار A1B، A2 و B1 شبیه سازی شدند. در ادامه با محاسبه ی مقدار بارش مؤثر، مقدار نیاز خالص آبیاری محصولات مورد بررسی در مقیاس ماهانه برای دوره های پایه و سه دهه آینده برآورد و تغییرات آن ها در مقایسه با یکدیگر ارزیابی شدند. یافته ها: بر اساس نتایج پیش بینی مدل LARS-WG5، در سه دهه ی آتی نسبت به دوره ی پایه طبق سناریوهای A1B، A2 و B1 دما به ترتیب 77/0، 88/0 و 78/0 درجه ی سانتی گراد و میانگین بارش سالانه به ترتیب 1/2، 9/5 و 2/10 درصد افزایش می یابند. نتایج نشان می دهد که میانگین بارش ماه های اکتبر، دسامبر و فوریه در هر سه سناریو افزایش و میانگین بارش ماه های مارس، آوریل و مه در سناریوهای A2 و B1 کاهش خواهد یافت. هم چنین، محتمل است مجموع مقدار نیاز خالص آبیاری محصولات بررسی شده دشت همدان- بهار طی 30 سال آینده بر اساس سناریوهای مختلف نسبت به دوره ی پایه بین 6/2 تا 2/28 میلی متر افزایش یابد. بر پایه ی سناریوی A2 نیاز خالص آبیاری گیاهان زارعی گندم و جو دارای کمترین مقدار افزایش و گیاهان چغندرقند و س
|
|
پژوهشگران
|
سمیرا اخوان (نفر اول)، قبایی سوق محمد (نفر دوم)، ابوالفضل مساعدی (نفر سوم)
|