|
چکیده
|
منطقه مورد مطالعه در شرق مهاباد (استان آذربایجان غربی) و بر مبنای تقسیم بندی های ساختمانی ایران در منتهی الیه شمال غربی زون سنندج - سیرجان, یا زون ساختاری - رسوبی خوی - مهاباد قرار دارد. حضور بمب های آتشفشانی با هسته هایی از زینولیت های گنیسی حاکی از وقوع انفجار در مقاطعی از فعالیت این آتشفشانها و تشکیل سنگ های پیروکلاستیک است. این سنگ ها ترکیب بازالتی دارند و در نورم خود نفلین می سازند. مخروط های آتشفشانی در این منطقه استراتوولکان هستند. مطالعات میکروسکوپی نشان می دهد این سنگ ها دارای فنوکریست های کلینوپیروکسن در کنار الیوین با خمیره ای از میکرولیت های پیروکسن و شیشه، فضای بین کانی ها را پر می کند. بافت غالب وزیکولار و پیدایش بافت غربالی در کلینوپیروکسن ها حاکی از اقامت های کوتاه مدت ماگما در اتاقک های ماگمایی کم عمق پیش از فوران می باشد. زینوکریست های کوارتز فلدسپات و پلاژیوکلاز، حاشیه مضرس بلورهای کلینوپیروکسن و منطقه بندی ترکیبی موجود در این بلورها نشانه های وقوع آلایش پوسته ای و عدم تعادل ماگمایی هستند. سنگ های پیروکلاستیک مورد بررسی در سری آلکالن قرار می گیرند و در نمودارهای هارکر شاخصه های وقوع تبلور تفریقی را نشان می دهند. چنانکه با کاهش میزان MgO و پیشرفت روند تبلور میزان CaO,FeO و TiO2 نیز کاهش می یابد و محتوی SiO2 افزایش پیدا می کند. از نظر محیط تکتونیکی این گدازه ها وابسته به محیط های کششی آغازین ریفت های درون صفحات قاره ای هستند. از نظر ژئوشیمیایی آنومالی منفی در Ti, Zr ,Rb ,Nb ,Ta ، و آنومالی مثبت pb و U, غنی شدگی از عناصر LILE چون Ba, Th و غنی شدگی از عناصر نادر خاکی سبک نسبت به عناصر نادر خاکی سنگین عدم ثبات نسبت های Ce/Pb و Nb/U و تغییرات نسبت های عناصر Zr در برابر Nb و Ce, همراه با مقادیر بالای N(La/Yb) از شاخص های وقوع آلایش پوسته ای است. نسبت های پایین Zr/Nb و Y/Nb, مقادیر مثبت ∆Nb و 1>Nb/La منشأ گرفتن سنگ های آتشفشانی مورد بررسی را از یک منشأ مشابه OIB غنی شده لیتوسفریک نشان می دهد. با توجه به مطالعات صحرایی و وجود انواع گسل ها در منطقه مهاباد، نقش آشکار این شکستگی ها در صعود ماگما به سطح زمین آشکار است و کشش های سطحی ناشی از ژئوتکتونیک فشارشی که در زون های امتداد لغز به شکل کششی خود را بروز می دهد عامل مهمی در ایجاد این سرزمین های بازالتی (پیرو
|