مشخصات پژوهش

عنوان	اتباع مهمل در جریان شعر گفتارگرای معاصر
نوع پژوهش	مقاله ارائه شده کنفرانسی
کلیدواژه‌ها	اتباع مهمل، گفتارگرا، صدامعنایی، سرعت، حرکت، شعر معاصر
چکیده	شعر معاصر ایران پس از دوره ی مشروطه حاصل تحول در الگوی موسیقی بیرونی، کناری، معنوی و درونی شعر بوده است. این تحول نیز برخاسته از نیازهای زمان و روزگار خودش مبنی بر تأثیر مخاطب و تحول های بیرونی بود. وقتی زمینه ی تغییر فراهم می شود، آفرینش الگوهایی برای شعر معاصر ضرورت می یابد. معاصران الگوهای وزن، قافیه، ردیف، مضمون و ساختار و به طور کلی فرم را که متناسب با روزگار خودش بوده است، برای زبان و بیان فکر و اندیشه های معاصر نیافتند. از آنجا که زبان در هر دوره متناسب با نیاز خود قالب های خاص خویش را می آفریند، الگوهای فرمی گذشته را نیز به باد فراموشی می سپارد. از سویی توجه به الگوسازی هم کم کم نوعی ملال و دل زدگی راندگی و بی قیدی به روحیه ی شاعر تحمیل می کند. نتیجه ی چنین کش مکشی پدیدآمدن سرعتی قابل ملاحظه در شکل گیری شاخصه های معنایی و فکری شعر در دوران معاصر شد. این تغییرات تندسیر از دهه ی چهل به این سو آغاز شد و ماهیتی متنوع به شعر فارسی بخشید که در تحولات رخدادهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی زمان خود قابل ملاحظه بود. در دهه ی چهل جریان موج نو و پس از آن شعر حجم و شعر پلاستیک پدیدآمد؛و دهه ی پنجاه را با جریان موج ناب نام گذاری می کنند.در اواخر دهه ی شصت و سراسر دهه ی هفتاد شعر گفتارگرا رسمیت یافت؛ وسپس با تحمیل تئوری پردازی ها و هنجارشکنی های چشمگیر شعر دهه ی هشتاد را شعر تصویری1 یا توگراف معرفی می کنند. ساخت گفتاری«اتباع مهمل»، در حریم شعر گفتارگرا شکل می گیرد. خصوصیتی که در شعر و ادبیات سنتی ما وجود داشت؛ اما برجسته و چنان باید قابل توجه و نقد و نظر نبود. در این مقاله برآنیم پس از تعریف اتباع، مقاصد ثانویه ی اتباع مهمل، تعریف اصطلاحات صدا، سرعت و حرکت و رابطه ی آنها با اتباع و دلایل گفتاری و معنایی بودن این ساخت با تعریف جریان گفتارگرایی و مولفه های آن را بکاویم.این پژوهش با دریافت های انتقادی و براساس منابع کتابخانه ای به نقد و نظریه پردازی های نوین پرداخته است. نکته ی درخور اعتنا در این جستار، بررسی گشتاری اتباع است که مقصود از گشتار برآمده کردن اجزای محذوفی که نقش دستوری می پذیرند؛نیست. بلکه منظور از آن برآمده نمودن و باز گردانیدن مفاهیمی است که با حدس و گمان خواننده از جزءمهمل اتباع دریافت می شود.
پژوهشگران	ماندانا کمرخانی (نفر اول)، علی محمدی (نفر دوم)