|
چکیده
|
مثنوی یکی از بزرگ ترین آثار عرفانی و اندیشگانی و ادبی به زبان فارسی است که در جهان شرق و غرب، آوازه یافته است. بسیاری از دانشمندان و شاعران و فیلسوفان جهان به مطالعه و خواندن مکرر آن میل پیدا کردند و برخی بر آن شرح و نقد و تقریظ نوشتند. در ایران نیز از قدیم الایام خصوصا درویشان و عارفان و شارحان زبان عرفانی، با مثنوی انس و الفت داشتند و شروحی بر آن نوشته اند. بنابراین، برخی از نویسندگان در مقالات و کتاب شناسی هایشان به معرفی آثاری پرداخته اند که یا به شرح مثنوی پرداخته شده، یا در باره مطالبی از آن کتاب سخن رفته است؛ اما تاکنون کسی به گونه ای مستقل و منفرد به این موضوع نپرداخته که خود مولانا در کتاب مثنوی چه نگاه و نظری به این کتاب شریف داشته است. بنابراین، در این مقاله، ما به طور ویژه و بیش تر به صورتی اماری و تشریحی به این موضوع پرداخته ایم تا مشخص گردد که مثنوی از دریچه مثنوی و از نظر خداوندگارش چه جایگاهی دارد. در مجموع شش دفتر مثنوی مولانا به طور مستقیم و غیرمستقیم از مثنوی یاد کرده است. جز متن اشعار، این یادکرد و تشریح در دیباچه های شش گانه دفترها نیز به طور چشمگیری آمده است که در این مقاله به شرح و بسط آن پرداخته شده است.
|