|
عنوان
|
بررسی رودخانه خررود (جنوب استان قزوین) بر اساس مشخصه های ریخت شناسی و رخساره های رسوبی با کاربری تعیین منشا رسوب
|
|
نوع پژوهش
|
طرح پژوهشی خاتمه یافته
|
|
کلیدواژه‌ها
|
خررود، قزوین، ریخت شناسی، رخساره های رسوبی، الگوی رودخانه
|
|
چکیده
|
حوضه آبریز رودخانه خررود با مساحت 5500 کیلومتر مربع در جنوب استان قزوین و بخش کوچکی در استان زنجان واقع شده است. ارتفاع این حوضه از سطح دریا 1200 تا 1680 متر بوده و در زون ساختاری ایران مرکزی قرار گرفته است. در این پژوهش، ریخت شناسی، رسوب شناسی، رخساره های رسوبی و منشا رسوبات این رودخانه مورد بررسی قرار گرفته است. مشخصه های اصلی ریخت شناسی استفاده شده (روش روسگن) شامل پیچش، نسبت پهنا به عمق، نسبت گودافتادگی بستر و شیب کانال می باشند. بر اساس این مشخصه ها در بالادست، رودخانه به صورت تک کانالی و عمدتاً از نوع B بوده و پس از ورود شاخه شورابه رودخانه به صورت چند کانالی تغییر کرده و نوع آن D می باشد و در پایین دست بار دیگر رودخانه به صورت تک کانالی و به نوع C تغییر می کند. بررسی رخساره های رسوبی نشان می دهد در بالادست رودخانه با الگوی ماندری رخساره های Sh و Fm فراوان تر بوده و در نزدیکی به الگوی شاخه شاخه، گوه هایی از گراول در رخساره های ماسه ای مشاهده می شود و در الگوی شاخه شاخه رخساره های Gm و Gms فراوان بوده و در پایین دست با الگوی تک کانالی رخساره ماسه ای فراوان می شود و به صورت St و Sh دیده می شود. بر اساس نتایج حاصل از آنالیز اندازه ذرات، رسوبات بستر رودخانه عمدتا گراول است؛ در شاخه بالایی شمال غرب رودخانه دارای الگوی ماندری است و رسوبات بستر دانه ریزتر به صورت ماسه ای و گلی می باشند. در حاشیه رودخانه (پهنه سیلابی) کمی دانه ریزتر (رخساره Fm و Sh) می شود. به دلیل وجود وسعت زیادی از واحدهای کربناته (سازند لار، سنگ آهک کرتاسه و سازند قم) در منطقه، بیش از40 درصد و 30 درصد از بخش گراولی و ماسه ای به ترتیب خرده سنگ آهکی است. میانگین اندازه ذرات بستر در شاخه اصلی از 7 فی در بالادست به تدریج به (4-) فی در پایین دست افزایش می یابد. فرم قطعات گراولی اغلب صفحه ای و تیغه ای است. در بخش کانی های سنگین (بخش ماسه ای) دانه های مگنتیت با منشا آذرین فراوان می باشند. در آنالیز XRD از بار معلق کانی های کوارتز و کلسیت در نمونه های سیلتی و کانی-های کوارتز، کلسیت، کلریت، ایلیت و میکا در نمونه های رس فراوان بوده است. بیش از 90 درصد از بار معلق در اندازه های سیلت می باشد.
|
|
پژوهشگران
|
سعید خدابخش (همکار)، مژگان حسام زاده (همکار)، بهنام محمودیان (همکار)
|