|
عنوان
|
بررسی مقوله چند معنایی در صفت های پر بسامد فارسی با رویکرد شناختی
|
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
|
کلیدواژه‌ها
|
زبان شناسی، چندمعنایی، هم نامی ، صفت ، فارسی
|
|
چکیده
|
در مطا لعه معنایی زبان، چندمعنایی یکی از اساسی ترین مقولات زبا نی است که در سنت مطالعه معنی به آن پرداخته شده است. چندمعنایی شرایطی است که در آن، یک واحد زبا نی از چند معنی بر خوردار شود و همه این معا نی با یکدیگر در ارتباط باشند و معانی دیگر آن واحد زبانی نمودی از پدیده هم نامی تلقی شده و به عنوان مدخلی جداگانه در نظر گرفته می شود. چندمعنایی را می توان در سطوح مختلفی چون تکواژ، واژه،گروه و جمله مورد بررسی قرار داد. زبان شناسی شناختی که مکتبی جدید و نو ظهور در مطالعات زبانی است، بنیاد مطالعات زبا نی خود را بر اساس معنی قرار می دهد لذا چندمعنایی از مهم ترین مباحثی است که در زبا ن شناسی شناختی مورد بررسی قرار می گیرد. درواقع، در این رویکرد چندمعنایی یک فرایند زبانی است که طی آن یک عنصر واژگانی چند معنای مختلف می یابد که همگی با هم در ارتباطند. آنها معتقدند که تمامی معانی موجود در یک کلمه مصداق چندمعنایی است. ارتباط این معانی بر اساس انگاره مقولات شعاعی قابل توصیف و توجیه می باشد. در انگاره مقولات شعاعی، برای هر کلمه، می توان معانی مرکزی (سرنمون) و معانی حاشیه ای تصورکرد. در این دیدگاه معانی حاشیه ای و دورتر تحت تأثیر اصول بنیادین زبان شناسی شناختی (استعاره، مجاز، طرحواره های تصویری و...) بسط معنایی می یابند. در این پژوهش به بررسی مقوله چند معنایی در صفت های فارسی بر بنیاد رویکرد شناختی پرداخته شده است. انتخاب این صفت ها بر اساس فرهنگ بسامدی بی جن خان بوده است. معا نی مختلف آنها و همچنین پیکره زبانی موردپژوهش که این معانی در آنها بکار رفته است از فرهنگ هشت جلدی بزرگ سخن آورده شده است. بررسی شصت و پنج صفت پر بسامد زبان فارسی حاکی از آن است که مقوله چندمعنایی در این صفت ها با اصل شبکه شعاعی قابل توصیف می باشد. طبق بررسی این معانی مختلف، استعاره مهم ترین اصل و روشی است که منجر به ایجاد چندمعنایی در این صفت ها می شود. اساس تشکیل این استعاره ها نگاشت از حوزه معنایی مبدأ به حوزه معنایی مقصد است. همچنین در بررسی شبکه های معنایی صفت های پربسامد در مقایسه با صفت های کم بسامد، این صفت ها از شبکه شعاعی پیچیده و گسترده تری برخوردار هستند.
|
|
پژوهشگران
|
یوسف آرام (استاد راهنما)، طاهره خدابنده لو (دانشجو)، محمد راسخ مهند (استاد مشاور)
|