مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی همدیدی و دینامیکی گردوغبار با تاکید بر استان همدان
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	همدیدی و دینامیکی – چشمه های طوفان – گردوغبار – کم فشار حرارتی
چکیده	در این مطالعه از داده های پارامتر های اصلی و پدیده گردوغبار و میزان دید افقی در دوره زمانی 1383-1392 استفاده گردید. سپس جهت شناسایی الگوهای همدیدی و دینامیکی علل بروز پدیده گردوغبار با انتخاب چهار ایستگاه هواشناسی استان داده های شبکه بندی شده دما، فشار سطح دریا، نقشه های تراز ارتفاع ژئو پتانسیل و رطوبت نسبی، مولفه باد در لایه 200 میلی باری (جت استریم ها) با یاخته های 5/2در 5/2 درجه برای ترازهای متفاوت از مرکز NCEP/NCAR مرکز ملی پیش بینی های هوا تهیه گردید. پس از تولید نقشه ها و پردازش جهت بررسی و تحلیل مورد ارزیابی وتجزیه و تحلیل قرار گرفت. در ادامه روند کار چند الگوی مهم عامل اصلی ایجاد گردوغبار در منطقه شناخته شد که مهمترین آن همگرایی سطحی در منطقه و همچنین کم فشارهای حرارتی در مناطق عرض های پایین تر بهمراه ناوه عمیق جنوب اروپا و مدیترانه شرقی و گاهی با همراهی زبانه ای ناشی از پرفشار جنوب روسیه، از مهمترین سازوکار اصلی ایجاد گردوغبار شناسایی شد. این پدیده همراه با وزش باد های غربی و سطحی (مناطقی از عراق، سوریه و شمال عربستان) به اضافه تاثیرات صحرای عربستان سبب افزایش ناپایداری در این مناطق گردیده و الگوی گرمایی پرفشار جنب حاره ای نیز بکمک این عوامل پدیده غالب جو بالا و اثرات آن در عرض های پایین در این شرایط شناحته شد. بدین منظور یکی از فراگیرترین توفان های گردوغبار در کشور از لحاظ شدت بصورت موردی، سه روز 2،3 4 تیر ماه 1389 جهت شناسایی مورد واکاوی دقیق از نظر همدیدی و دینامیکی قرار گرفت. چند الگوی موثر در تشکیل چشمه های طوفان در مناطق، سوریه وعربستان شناسایی شده است. در این پژوهش الگوی ناوه غربی نشان داد که فرارفت هوای گرم و خشک عربستان بر روی عراق در اثر تشکیل کم فشارهای حرارتی و ایجاد ناوه عمیق در جنوب اروپا و شرق مدیترانه و با صعود دینامیکی جلوی ناوه در اثر جابجایی و وزش بادهای عمدتا غربی در واقع عامل اصلی دینامیکی- حرارتی امکان انتقال گردوغبار را به ترازهای بالاتر مقدور ساخته و صعود حاصل از کم فشار سطح زمین و در نتیجه تاوایی مثبت جلوی ناوه تراز میانی جو عامل اصلی تولید گردوغبار می باشد. در روز دوم تیر ماه 89 حرکت توده گردوغبار به ارتفاع بیش از 3 کیلومتری (تراز 700 میلی باری) و فرارفت آن با حرکت شرق سو به مناطق غربی صورت پذیرفت و در پشت ناوه 48 ساعت بعد در 4 تیر
پژوهشگران	محمد حسین توکلی (استاد راهنما)، نادر پیرتاج همدانی (دانشجو)، زهره مریانجی (استاد مشاور)