مشخصات پژوهش

عنوان	آشنایی با اندیشه های اقتصادی امام علی(ع) در نهج البلاغه
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	اندیشه های اقتصادی-امام علی(ع)-نهج البلاغه
چکیده	چکیده منبع اصلی اندیشه های اقتصادی امام علی (ع) نهج البلاغه و منابع دیگری مانند غررالحکم و دررالکم آمدی ، اصول کافی و غیره است که در آن با استناد بر خطبه ها ، نامه ها ، کلمات قصار و همچنین سیره اقتصادی آن حضرت ، با دیدگاه های اقتصادی وی آشنا می شویم. اندیشه های اقتصادی امام علی(ع) ملهم از قرآن، کتاب مقدس مسلمانان و سنت پیامبر اسلام(ص) است و به عنوان الگویی برای جوامع و حکومت های اسلامی می-باشد. مهمترین اصول تفکرات اقتصادی امام علی(ع) را می توان در 5 اصل زیر مطرح نمود: 1- رعایت عدالت در تمام شئون اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، 2- فقر زدایی در جامعه اسلامی ، 3- سیاست های مالی، 4- مقابله با مفاسد اقتصادی، 5- وظایف اقتصادی دولت اسلامی. در این مقاله، دیدگاه های امام علی (ع) در نهج البلاغه و سایر کتب معتبر درباره اصول فوق به عنوان الگویی مطلوب برای هر نظام اسلامی مطرح می-شود و وظایف مردم و حاکمان اسلامی را به عنوان عناصر مهم موفقیت یک حکومت اسلامی تشریح می-گردد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که از دیدگاه امام علی(ع)، رعایت عدالت در حکومت اسلامی به عنوان یک تکلیف الهی است. یکی از معنای عدالت محقق بودن هر فرد نسبت به حقی است که بطور مشروع دارد و بر دولتمردان و همه اقشار جامعه واجب است که عدل و عدالت را در کلیه شئون اقتصادی و اجتماعی رعایت نمایند. فقر مالی مورد مذمت امام علی(ع) است و بر همه اقشار فقیر، ثروتمند و همچنین حاکمان جامعه اسلامی واجب است که در ریشه کن نمودن فقر مشارکت نمایند. مالیات های اسلامی از قبیل خمس، زکات ، دیه و خراج مهمترین منبع درآمدی دولت است واعتدال در دریافت آن با توجه به وضعیت اقتصادی مالیات دهندگان مورد توجه شدید امام علی(ع) بوده است. مقابله با مفاسد اقتصادی و جلوگیری از سوء استفاده های مالی کارگزاران حکومتی مورد توجه شدید امام علی(ع) بوده است. آن حضرت با نظارت بر اعمال حاکمان و عاملان اقتصادی سعی وافر داشت تا از رشوه خواری، احتکار، معاملات ربوی و غیره در جامعه اسلامی ممانعت به عمل آورد. وجود یک دولت صالح و کارا که مهمترین وظیفه اش رعایت عدالت و اعتدال، فقر زدایی و مقابله با مفاسد اقتصادی در جامعه اسلامی است ، مورد تأکید جدی امام علی(ع) می-باشد. طبفه بندی JEL : B110, Z120
پژوهشگران	محمد مولایی (نفر اول)