فخرالدین صالحی

چکیده: مصرف آب در فرآوری مواد غذایی بالاست و تولید پساب یکی از مشکلات جدی محیط زیستی است. صنعت تولید لبنیات یکی از آلاینده ترین صنایع است زیرا حجم زیادی از فاضلاب با مقاومت بالا را تولید می کند. این فاضلاب ها حاوی آلاینده های آلی مانند اکسیژن مورد نیاز COD، اکسیژن بیولوژیکی BOD، مواد مغذی (نیتروژن و فسفر) و مواد شیمیایی مختلف مانند حلال ها و یون ها است. فاضلاب های صنعتی قابلیت تولید بیوگاز را دارند. بیوگاز یکی از انرژی های تجدید پذیر است که علاوه بر تولید انرژی راه مقرون به صرفه ای برای از بین بردن ضایعات است. تصفیه بیولوژیکی فاضلاب به دلیل بهره برداری پایدار، هزینه های عملیاتی کم و حداقل نگهداری موردنیاز، ارجح است این فرآیند اقتصادی ترین تصفیه را برای حتی حجم بالای فاضلاب در مقایسه با روش های تصفیه فیزیکی و شیمیایی فراهم می کند. هدف از این مطالعه به کار گیری راکتور نرخ بالا و بهینه کردن شرایط عملکردی راکتور به منظور کاهش زمان ماند و افزایش تجزیه پذیری پساب صنایع غذایی است. راکتور نرخ بالا شامل یک راکتور بستر لجن توسعه یافته (EGSB) و بستر پرشده (FB) بود. آزمایش ها با استفاده از روش شناسی سطح پاسخ ترکیب مرکزی (RSM-CCD) طراحی شد. در این تحقیق 14 آزمایش انجام شد که 4 آزمایش به صورت طراحی فاکتوریل 4 آزمایش به صورت محوری و 6 آزمایش به صورت تکراری نقطه مرکزی جهت تخمین مناسب خطای آزمایش ها بودند. آزمایش ها توسط نرم افزار DX-13 با 2 متغیر و 5 سطح طراحی شد و از RSM برای تعیین شرایط بهینه استفاده گردید. نتایج نشان داد فرآیند هضم بی هوازی آب پنیر دارای راندمان بالایی برای حذف COD بوده و گاز زیستی قابل توجهی تولید می کند. در این پژوهش دو عامل زمان ماند هیدرولیکی (HRT) , نرخ خوراک دهی (OLR) بر راندمان حذف COD و نرخ تولید گاز زیستی مورد بررسی قرار گرفت. با افزایش HRT مقدار تولید گاز زیستی (BPR) به نرخ خوراک دهی بستگی دارد. زمانی که نرخ خوراک دهی پایین باشد با افزایش HRT نرخ تولید بیوگاز کم می شود در نرخ خوراک دهی بالا با افزایش HRT نرخ تولید بیوگاز افزایش پیدا می کند که بیشترین درصد حذف در HRTهای بالاتر و پایین تر اتفاق افتاد؛ زیرا به ازای HRTهای پایین تلاطم جریان بالاست و لجن و پساب ورودی در تماس بیشتری باهم قرار می گیرند و درHRTهای بالا مواد،آلی فرصت تجزیه ی کامل را دارند و به