فخرالدین صالحی

استخراج صمغ از دانه های گیاهی اخیراً اهمیت بسیاری یافته است. دانه مرو به مقدار زیاد در مناطق مختلف ایران کشت می شود. صمغ این دانه دارای خصوصیات عملکردی قابل توجهی می باشد که با انواع هیدروکلوئیدهای غذایی تجاری قابل مقایسه است. در این پژوهش اثر دمای استخراج صمغ در سه سطح 25، 40 و 55 درجه سانتی گراد، pH محلول آبی در سه سطح 5/5، 7 و 5/8 و نسبت آب به دانه در دو سطح 30 به 1 و 40 به 1 بر سینتیک انتقال جرم استخراج صمغ از دانه مرو موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش دمای محلول از 25 به 55 درجه سانتی گراد، مقدار صمغ استخراج شده 9/28 درصد افزایش می یابد (7=pH و نسبت آب به دانه 30 به 1). در شرایط خنثی بیشترین مقدار صمغ استخراج می شود و با افزایش نسبت آب به دانه (40 به 1)، سرعت استخراج صمغ از دانه افزایش می یابد. سپس مدل سازی فیزیکی فرآیند استخراج صمغ با استفاده از مدل فیزیکی انجام پذیرفت و با نتایج تجربی مورد مقایسه قرار گرفت. داده های تجربی با مدل ریاضی انتقال جرم برازش داده شد و ثابت های معادله به دست آمدند. نتایج حاکی از قدرت بالای مدل استفاده شده در این پژوهش است، که علاوه بر دانه مرو، برای سایر دانه های حاوی صمغ نیز می تواند مورداستفاده قرار گیرد.