بهناز بازرگانی گیلانی

سابقه و هدف: منگنز، روی، مس و آهن جزء نیازمندی های بسیار اندک ولی ضروری برای بدن موجودات زنده به شمار می روند. هر یک از این ترکیبات دارای عملکردهای متابولیکی حیاتی برای بدن می باشند که کمبود و یا افزایش بیش از حد آن ها در بدن باعث ایجاد مشکلات زیادی می گردد. امروزه افزایش فعالیت های صنعتی، گسترش کارخانجات، گسترش معادن و به دنبال آن افزایش آلودگی هوا، آب و خاک منجر به افزایش بیش از حد این عناصر در مراتع و گیاهان و درنتیجه بدن حیوانات تغذیه کننده از آن ها شده است. انسان به عنوان مصرف کننده ی اصلی از این حیوانات در معرض خطرات ناشی از این فلزات قرار دارد. این مطالعه با هدف تعیین غلظت این فلزات در کبد و کلیه ی گاو و گوسفندان کشتار شده در کشتارگاه شهر همدان صورت پذیرفت. مواد و روش ها: نمونه ها پس از جمع آوری از کشتارگاه همدان، در دمای C° 105به مدت 24 ساعت درون آون خشک شدند و پس از بیرون آمدن و خنک شدن در دسیکاتور، به صورت پودر درآمده و مقدار 5/0 گرم از هر نمونه وزن شده همراه با 6 سی سی اسید نیتریک غلیظ و 1 سی سی پراکسید هیدروژن در یک هیتر الکتریکی به مدت نیم ساعت حرارت داده شدند. پس از حاصل شدن محلول شفاف، عملیات هضم پایان یافته و محلول های حاصله درون فالکن های مخصوص پس از فیلتر کردن با کاغذ صافی واتمن شماره ی 1 ، با آب مقطر دو بار تقطیر شده به حجم 10 سی سی رسانده شدند. میزان فلزات منگنز، روی، مس و آهن توسط دستگاه جذب اتمی شعله ای تعیین مقدار گردید. یافته ها: میانگین غلظت منگنز، روی، مس و آهن در کبد و کلیه ی گاو به ترتیب19/0±43/5، 34/5±07/104، 75/8±76/85، 42/8±99/101 و 11/0±89/2، 44/6±94/87، 57/0±91/11، 97/6±15/116 و در گوسفند39/0±06/6،11/5 ±19/105، 93/12±14/126، 94/18± 28/199 و 19/0±10/3، 05/5±05/102، 83/0±06/12، 08/12± 29/173 میلی گرم بر کیلوگرم بود. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان داد که از بین عناصر بررسی شده تنها آهن کبد و کلیه ی گوسفند از حد مجاز تعیین شده توسط استانداردهای جهانی بالاتر بود و کمبودی در مورد هیچ یک از عناصر مشاهده نگردید.