علی اصغر بهاری

سابقه و هدف: آلوده شدن آب و خاک به فلزات سنگین ناشی از فعالیت های صنعتی، از مهمترین خطراتی است که اکوسیستم های طبیعی و انسان را تهدید می کند. به دلیل عدم تجزیه پذیری، این فلزات به راحتی می توانند به بدن موجودات از جمله گاو و گوسفندان تغذیه کننده از مراتع آلوده راه یابند. در این میان کبد و کلیه به دلیل نقش مهم آنان در سم زدایی سموم راه یافته به بدن مهمترین محل تجمع انواع سموم به شمار می روند. از این رو با عنایت به وجود انواع معادن سرب و کادمیوم در شهرهای اطراف همدان، میزان این عناصر در گاو و گوسفندان کشتار شده در این شهر مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: نمونه ها پس از جمع آوری از کشتارگاه همدان، در دمای C° 105به مدت 24 ساعت درون آون خشک شدند و پس از بیرون آمدن و خنک شدن در دسیکاتور، به صورت پودر درآمده و مقدار 5/0 گرم از هر نمونه وزن شده را همراه با 6 سی سی اسید نیتریک غلیظ و 1 سی سی پراکسید هیدروژن در یک هیتر الکتریکی به مدت نیم ساعت حرارت داده شدند. پس از حاصل شدن محلول شفاف، عملیات هضم پایان یافته و محلول های حاصله درون فالکن های مخصوص پس از فیلتر کردن با کاغذ صافی واتمن شماره ی 1 ، با آب مقطر دو بار تقطیر شده به حجم 10 سی سی رسانده شدند. میزان فلزات سنگین سرب و کادمیوم توسط دستگاه جذب اتمی شعله ای تعیین مقدار گردید . یافته ها: میانگین غلظت سرب در کبد و کلیه ی گاو و گوسفندان کشتار شده به ترتیب30/3 ±1/21 ،39/3 ±1/28 و17/5 ± 05/17 ، 62/4 ± 34/14 و کادمیوم02/0± 14/0 ،13/0±93/0 و4/0±21/0 ،41/0± 93/1 میلی گرم در کیلوگرم بود. نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان داد که غلظت سرب در تمامی نمونه ها و کادمیوم در کلیه ی گاو و کلیه ی گوسفند از استاندارد های جهانی گزارش شده بیشتر بوده و نیازمند توجهات بهداشتی در این زمینه می باشد.