زینب صادقی دهکردی

چکیده: تریپانوزوما انگل‌های آلوده کننده خون و بافت‌های حیوانات اهلی، وحشی و انسان‌ در مناطق مختلف هستند. این انگل‌ها عمدتاً توسط گزش حشرات خون‌خوار ‌میزبان واسط (مگس تسه تسه و مگس استوموکسیس) منتقل ‌می‌شوند. گونه‌ تریپانوزوما اوانسی (عامل بیماری سورا) در حیوانات مختلف مانند اسب، شتر و سگ منجر به مرگ حیوان می‌شود. شکل مزمن بیماری می‌‌‌تواند باعث کاهش عملکرد در حیوانات گردد. اخیرا مشخص شده است تریپانوزومااوانسی‌می‌تواند انسان سالم را نیز آلوده کند و لذا به عنوان یک بیماری مشترک نو‌پدید معرفی ‌‌می‌شود. بیماری سورا بیش از ۹۰ سال است که در ایران از ‌میزبانان پستاندار مختلفی از جمله اسب، شتر، قاطر و گاو‌میش گزارش شده ‌است و در کشور اندمیک محسوب ‌‌می‌شود. برای انجام این مطالعه، تعداد 180 نمونه خون از تک سمی‌های (اسب‌های روستایی، اسب‌های سوارکاری و خر) مناطق مختلف ایران جمع آوری گردید که به ترتیب زیر است: نمونه‌گیری از تعداد 180 رأس تک سمی‌‌ شامل 148 رأس اسب (106رأس اسب باشگاه سوارکاری و 42رأس اسب روستایی) ،32 رأس خر از شهرهای مازندران (آمل و محمودآباد) ، همدان (نهاوند، ملایر و همدان) ، اراک (کمیجان) و لرستان (بروجرد و رومشکان)و 45 رأس اسب سوارکاری از باشگاه‌های همدان ( 21رأس مادیان، 24رأس نریان) ، 2 رأس اسب روستایی از شهر کمیجان ( 2رأس مادیان) ، 31رأس اسب سوارکاری از باشگاه‌های محمودآباد ( 8 رأس مادیان، 23 رأس نریان) ، 10 رأس اسب روستایی از آمل (6 رأس مادیان، 4 رأس نریان) ، 24 رأس اسب روستایی از بروجرد ( 10 رأس مادیان، 14 رأس نریان) و 6 رأس اسب روستایی از رومشکان ( 4 رأس مادیان، 2 رأس نریان) نمونه خون اخذ و خر‌ها 2 رأس از شهر کمیجان ( 2 رأس مادیان) ، 24 رأس از روستاهای طراف ملایر ( 10 رأس مادیان، 14 رأس نریان) ، 6 رأس از رومشکان ( 4 رأس مادیان، 2 رأس نریان)، 30 نمونه از باشگاه های سوارکاری شهرستان نهاوند (۱۱ رأس نریان و ۱۹ رأس مادیان) نمونه خون جمع آوری گردید و پس از انتقال به آزمایشگاه گسترش‌های خونی تهیه شده، با گیمسا رنگ آمیزی شد. DNA استخراج شده از هر نمونه خون در آزمایش PCR به منظور سنجش تریپانوزوما اوانسی مورد استفاده قرار گرفت. از ورید وداج حیوان اخذ و به لوله خونEDTAمنتقل و در فریزر منفی 20 سانتی گراد نگهداری گردید.از هر نمونه، دو گسترش خونی نازک تهیه شد. جهت انجام واکنش PCR از پرایمرهای اختصاصی استفاده می شود. از کل 180 نمونه خون، فقط 2 مورد آلوده به تریپانوزوما اوانسی گزارش شد که مربوط به اسب‌های باشگاهی همدان (بلونیا و رسولی) بود و در مشاهده میکروسکوپی، انگلی مشاهده نشد.در این مطالعه آلودگی تریپانوزوما در اسب های باشگاه سوارکاری همدان بود و ژن این نمونه مثبت، در ژن بانک جهانی(NCBI) به ثبت رسید..