مقدمه نظارت بر بهداشت و سلامت پرندگان موجود در شهر که برای فروش عرضه میشوند از آن جهت که در ارتباط نزدیک با انسان هست از اهمیت زیادی برخوردار است. مطالعه اینگونه پرندگان در ایران کمتر مورد توجه قرارگرفته است. آگاهی از انگلهای پرندگان موجود درپرنده فروشی ها ی شهر همدان بجهت کنترل و پیشگیری الودگی های انگلی اهمیت دارد. انواع پرنده هایی که در سطح شهر وجود دارد بجهت ارتباط با پرندگان صنعتی بومی و مناطق مسکونی باعث انتشار آلودگی و گاهی سرایت به انسان میشوند مثلا توکسوپلاسما گوندی از طریق پرندگان به انسان قابل انتقال است و آسیبهای جدی وارد میکند. از آنجایی که تاکنون مطالعه ای بر روی انگلهای خارجی آلوده کننده کبوتر در همدان صورت نگرفته است این پروژه طراحی و انجام شد. روش کار: جهت انجام این تحقیق که از مهرماه 91 تا فرودین 92 انجام شد، تعداد 40 قطعه کبوتر بطور تصادفی از پرنده فروشی های همدان انتخاب و خریداری گردید. سپس به آزمایشگاه انگل شناسی دانشکده پیرادامپزشکی دانشگاه بوعلی سینا همدان منتقل شد. هدف این مطالعه بررسی میزان الودگی انگلهای خارجی کبوترهای مورد مطالعه بوده است. قبل از انجام عملیات کشتن کبوترها و تشخیص ازمایشگاهی،فرم مشخصات مربوط به هر نمونه (تاریخ نمونه برداری، سن ، جنس، مشخصات ظاهری، نژاد وعلائم ظاهری ) ثبت و تکمیل می گردید. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه ،ابتدا از ورید بال به کمک سرنگ خونگیری انجام شد وسپس از هر نمونه خون گسترش نازکی جهت رنگ امیزی ، با متانول به مدت 1 دقیقه فیکس و با گیمسا 30 دقیقه رنگ امیزی گردید،تا بتوان تک یاخته های خونی را به طریق میکروسکوپی مشاهده نموده و اندازه گیری کرد. سپس هر نمونه داخل کیسه نایلونی قرار می گرفت و به کمک پنبه آغشته به کلروفرم یا اتر بیهوش ،ضمن این کار ، بعد از مدتی انگلهای خارجی از پوست و پر کبوتر جدا شده در نایلون جمع می شد بعد با تکاندن پرنده این عمل، تکمیل می شد،سپس کبوتر ذبح می گردید و تمامی اندام های داخلی مانند قلب ،کبد،ریه، روده ها،کلیه ها، نای داخل فرمالین جمع اوری گردید. تمامی انگلهای خارجی در الکل 70% (اتانول) جمع اوری گردید و شماره نمونه روی ظرف پتریدیش ثبت شد. نتایج: از کل 40 قطعه کبوترآزمایش شده 6 قطعه ( 15%) آلوده به شپش منوپون گالینه،25 قطعه (5/62 %) آلوده به کولومبیکولا کولومبه و 6 قطعه (15%) آلوده
