زهرا کلاه چی

مدیریت مصرف کودهای فسفاته در باغات انگور اهمیت بالایی دارد. مصرف بیرویه کودهای فسفاته ممکن است موجب آلودگی آبهای آشامیدنی و بروز پدیده اتریفیکیشن در آبهای سطحی شود. اطلاع از ظرفیت بافری فسفر خاکها (PBC)، نیاز استاندارد فسفر (SPR)، ظرفیت جذب فسفر در خاکها و همچنین شاخص هیسترسیس در خاکها در مدیریت مصرف کود اهمیت دارند. بدین منظور مطالعات همدمای جذب و دفع فسفر در 10 خاک سطحی (30-0 سانتیمتر) و 10 خاک زیر سطحی (60-30 سانتیمتر) باغات انگور ملایر و 5 خاک سطحی تیمار شده با ترکیبات آلی شامل کود مرغی، کود دامی، ورمیکمپوست دامی و تفاله انگور انجام شد. مطالعات همدمای جذب با سریهای غلظت فسفر از صفر تا 200 میلیگرم در لیتر در حضور 10 میلیمولار کلرید کلسیم انجام شد. جهت مطالعات دفع از محلول کلرید کلسیم 10 میلیمولار استفاده شد. نتایج همدمای جذب فسفر به خوبی توسط معادلات فروندلیچ، خطی، ونهای و تمکین قابل توصیف بودند. میانگین SPR خاکهای سطحی و زیر سطحی در غلظت تعادلی 3/0 میلیگرم بر لیتر به ترتیب 6/61 و 7/65 میلیگرم بر کیلوگرم بدست آمد. میانگین PBC خاکهای سطحی و زیر سطحی به ترتیب 6/8 و 3/12 لیتر بر کیلوگرم بدست آمد. میانگین ضرایب Kf و nf معادله فروندلیچ در خاکهای سطحی به ترتیب 8/39 لیتر بر کیلوگرم و 6/1 و در خاکهای زیر سطحی به ترتیب 7/43 لیتر بر کیلوگرم و 5/1 بدست آمد. میانگین شاخص هیسترسیس در خاکهای سطحی بیشتر (7/1) از خاکهای زیر سطحی (6/1) بدست آمد. مقادیر شاخص هیسترسیس بزرگتر از یک نشان دهنده هیسترسیس میباشند. میانگین SPR در خاکهای تیمار شده با ترکیبات آلی شامل کود مرغی، کود دامی، ورمیکمپوست دامی و تفاله انگور به ترتیب 1/25، 2/32، 7/37، 8/19 درصد نسبت به خاک شاهد کاهش نشان داد. نتایج مطالعات نشان داد در خاکهایی با درصد رس و کربنات کلسیم بالاتر، نیاز استاندارد و ظرفیت بافری فسفر نیز بالاتر است. از طرفی اضافه نمودن ترکیبات آلی به ویژه ورمیکمپوست دامی باعث کاهش SPR و PBC خاکها میشود. بین پارامتر PBC با CEC و درصد آهک همبستگی معنیدار بدست آمد.