1404/06/16
زهرا افضلی

زهرا افضلی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی: همدان - بلوار شهید فهمیده - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده ادبیات و علوم انسانی - گروه زبان و ادبیات عربی
تلفن: 09183172826

مشخصات پژوهش

عنوان
معنی‌شناسی تاریخی و ساخت‌گرای واژه « أخذ » در قرآن کریم
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
معنی شناسی، معنی شناسی تاریخی، معنی شناسی ساخت‌گرا، واژه أخذ، قرآن کریم.
سال 1403
پژوهشگران محمد دالوند(دانشجو)، زهرا افضلی(استاد راهنما)

چکیده

معنی واژگان و کلمات از دیرباز مورد توجه لغت شناسان قرار گرفته و کتاب‌های گوناگونی در این راستا تدوین شده است. این در حالی است که در قرون اخیر به دلیل اهتمام اندیشمندان و صاحب نظران علم زبان شناسی به چگونگی کاربرد واژگان در متون مختلف شاخه‌ای از این علم به مطالعه و بررسی معنی واژگان اختصاص یافته و علم معنی‌شناسی نامیده شده است. این علم خود دارای انواعی است که معنی‌شناسی تاریخی و معنی‌شناسی ساخت‌گرا از آن جمله است. معنی‌شناسی تاریخی به تبیین تحولات معنایی واژه و معنی‌شناسی ساخت‌گرا به بررسی حوزه معنایی و روابط مفهومی آن می‌پردازد. در پژوهش حاضر، این دو نوع معنی‌شناسی به عنوان چارچوب نظری برگزیده شده و معنی واژه «أخذ» و مشتقات آن در قرآن کریم بر اساس مبانی آنها بررسی گردیده است. این پژوهش که با هدف پی بردن به نحوه استعمال واژه مذکور در قرآن کریم و متون ادبی پیش از ظهور اسلام و با روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته، نتایجی را در بر داشته است که این نتایج بیانگر اصیل بودن واژه «أخذ» در زبان عربی و کاربرد آن در شعر جاهلی به معانی مختلفی مثل «کسب کردن»، «دستگیر کردن»، «عهد کردن»، «ربودن» و.... است در حالی که واژه مذکور پس از ظهور اسلام توسیع معنایی یافته و تحت تاثیر آموزه‌های شریعت اسلامی در معانی جدیدی به کار رفته است، ضمن اینکه برخی از روابط مفهومی مانند شمول معنایی، ترادف معنایی و تضاد معنایی سبب روشن شدن حوزه معنایی آن گردیده است.