فراهم نمودن آب برای باشندگان سرزمین ایران که در ناحیۀ خشک و نیم هخشک زمین قرار گرفته است، همواره یکی از مه مترین چال شهای مردمان این سرزمین و حکومت های آن از آغاز شک لگیری نخستین دول تها تاکنون بوده است. اقلیم ک مبارش سب بشده است تا مردمان ایران برای فراه منمودن آب و در دسترس داشتن آن به نوآور یهایی در ای نزمینه رو یآورند. ساخت کاریز )قنات( یکی از کاربرد یترین رو شهای بهر همندی از منابع آب زیرزمینی است که پیشینۀ ابداع و ساخت آن به هزاران سال پیش به ایرانیان نسبت داده شده است. بهر هبرداری از منابع آب جاری و روی سطح زمین نیز از مه مترین رو شها و شیو ههای معمول درمیان ساکنان ایران و مردمان دیگر سرزمی نها است. در ای نمیان ساخت بندها و سدها روی رودخان هها و چشم هها، ایجاد آبرا هها و شبک ههای آ برسانی، نوآوری و شیو های است در بهر هبرداری بیشتر و پایدارتر از منابع آب جاری. در حوضۀ آبریز رودخانۀ پلوار که پایتخت هخامنشی پاسارگاد در آن جا یگرفته است، مجموع های گسترده از ساز ههای آبی تاریخی وجود دارد که شامل چندین بند، آبراه، آبگیر و چشمه است. بندها بیشتر روی شاخ ههای فرعی رودخانۀ پلوار ساخته شده است و شبک ههای آ برسانی در چندین رشته در پایی ندست بندها جای گرفته است. این ساز هها در دش تهای دیدگان، مرغاب، پاسارگاد، سرپنیران، کمین و ارسنجان ساخته شده است. این پژوهش به صورت کوتاه به معرفی و چگونگی ساخت ساز ههای آبی دورۀ هخامنشی در محدودۀ موردمطالعه م یپردازد. این سامان ههای آبی گسترده با درایت و هوشمندی مدیران و مهندسان هخامنشی، آب را به تمامی دش تها و دره های کوهستانی ناحیۀ پاسارگاد م یرسانده است. آباد یها و سکون تگا ههای عمومی، با غها، زمی نهای کشاورزی، ساختما نها و مراکز دولتی و در پایان پردیس شاهی کوروش و مجموعه بناهای شاهانۀ پاسارگاد بخشی از مصر فکنندگان این سامان ههای آبی هستند. در ساخت بندها از مصالح خاک رس و لاش هسنگ نها نیز دارای ساز ههای معماری با بلو کهای سنگی ترا شخورده است. آبرا هها ݣ آب هکار برده شده و برخی از نیز در چندین مسیر در دامنۀ تپ هها و صخر هها ایجاد شده است. مطالعات و بررس یها نشان م یدهد ساخت ساز ههای آبی ناحیۀ موردمطالعه از دورۀ فرمانروایی کوروش بزرگ آغاز شده و در دورۀ داریوش بزرگ گستر شیافته و تا پایان حکومت هخامنشی توسعه و بهر هبرداری از آن ادامه یافته
