معماری نقطه تالقی نیاز انســان با هنر اســت و می ّ توان آن را تجلی فکر و هنر بشــر دانســت. آنچه که معماری به ما مینمایاند، نمایی اســت از اجتماع، اقتصاد، مذهب و فرهنگ جامعه انســانی که بنا در آن شــکل گرفته است. دوران هخامنشــی از فصول پر افتخار تاریخ هنر و معماری ایران اســت که بدون شــک بناهای عظیم آن هنوز هم موضوعی برای تفکر بسیاری از پژوهندگان معماری، باستانشناسی و تاریخ هنر است. آن چه که امپراتوری هخامنشی را خاص و ّ باشکوه میکند، تلفیق هنر سرزمینهای دیگر و گذشتگان آنها با عناصر بومی پارسیان است. این التقاط، از دید برخی منتقدان، ضعف معماری هخامنشــی محسوب می ّ شــود، اما با واکاویهای بیش ّ تر این نکته مشخص میشود که هنرمند خوش ذوق هخامنشــی، این عناصر گرتهبرداریشده را پروراند و با ترکیب آنها با خصایص معماری اصیل ایرانی، در نهایت سبک با شکوهی را در معماری به وجود آورد. در این پژوهش نگارندگان با استناد به کتیبههای شاهان هخامنشی مرتبط با آثار معماری و همچنین بررسی و تحلیل یافتههای حاصل از کاوشهای باستانشناسی سعی دارند الگو و سبک معماری خاص و شــاخص امپراتوری هخامنشــی را معرفی نمایند. روش تحقیق این پژوهش با استفاده از گزارشهای باستانشناسی موجود و مطالعات تاریخی ـ تطبیقی آثار معماری برجای مانده است. آنچه به عنوان برآیند این پژوهش باید به آن اشــاره کرد سبک خاص معماری در دوران هخامنشی است که شامل صفه سازی در زیر بنا،آپادانا)تاالر های ستون دار(،ستون های عظیم سنگی و سرستون ها،پایه ستون ها مخصوص دوران هخامنشی، برج های گوشه ایی، معماری پیکره ایی،دروازه های یادمانی و...است.
