یاسر محمدی

پژوهش حاضر با هدف بررسی روندهای انتشار مقالات در حوزه مطالعات ترویج و آموزش کشاورزی با محوریت فناوری‌های نوظهور و تحلیل ارتباطات بین مقالات و ارجاعات انجام شده است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده‌ها توصیفی است و با رویکرد علم‌سنجی صورت گرفته است. جامعه آماری شامل 737مقاله مرتبط با مطالعات ترویج و آموزش کشاورزی با محوریت فناوری‌های نوظهور است که در پایگاه اسکوپوس در بازه زمانی 2000 تا 2024 نمایه شده‌اند. برای جستجوی مقالات از کلمات کلیدی(ترویج و آموزش کشاورزی، فناوری‌های نوظهور ، آموزش الکترونیک، هوش مصنوعی، بلاک‌چین) استفاده شده و برای ترسیم شبکه موضوعی از نرم‌افزار VOSviewer بهره گرفته شده است. نتایج تحلیل داده‌ها نشان‌دهنده افزایش چشمگیر تعداد مقالات منتشرشده از 25 مقاله در دوره 2000 تا 2005 به 584 مقاله در سال‌های اخیر است که گویای توجه فزاینده محققان به ضرورت نوآوری و به‌روزرسانی روش‌های آموزشی در کشاورزی می‌باشد. تحلیل شبکه واژگان کلیدی تأکید بر روش‌های نوین آموزشی، به‌ویژه یادگیری الکترونیکی و هوش مصنوعی، به عنوان ابزارهای مؤثر در ارتقاء دانش و مهارت‌های کشاورزان را نمایان می‌سازد. همچنین، نتایج بررسی کشورها و منابع علمی حاکی از وجود همکاری‌های بین‌المللی در این حوزه است که ایالات متحده و بریتانیا را به‌عنوان هاب‌های اصلی تحقیقاتی و کشورهای هند و چین را به عنوان بازیگران کلیدی معرفی می‌کند. تحلیل همبستگی‌ها نیز بیانگر ارتباط مثبت و معنی‌دار بین تعداد مقالات منتشرشده و سال انتشار و همچنین تعداد مقالات و ارجاعات است. در نهایت، این پژوهش تأکید می‌کند که ترویج و آموزش کشاورزی با محوریت فناوری‌های نوظهور به‌عنوان یک حوزه تحقیقاتی رو به رشد، نیازمند توجه و سرمایه‌گذاری بیشتر از سوی پژوهشگران، نهادهای آموزشی و سیاست‌گذاران به‌منظور ارتقاء کیفیت و بهبود بهره‌وری و پایداری در صنعت کشاورزی است.